Page 63 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

3.7.1. Esterler
Karboksilik asitlerle alkollerin asit katalizörlüğünde tepki-
mesinden esterler oluşur. Bu tepkimeye esterleşme tepkimesi
denir.
– O
– O
–
–
–C–OH Esterleşme + H 2 O
+HO-R 2 R 1 –C–OR 2
R 1
Hidroliz
Asetik asit ve etil alkol, kuvvetli bir asit eşliğinde 100 C’ye
o
kadar ısıtıldığında tepkime verir. Bu esterleşme tepkimesinin
ürünü, hoş kokulu bir sıvı olan etil asetat ve sudur.

– O – O
–
–
–C–OH – + H 2 O
CH 3 + C 2 H 5 OH CH 3 –C–O–C 2 H 5
Asetik asit Etil alkol Etil asetat
Ester oluşumu kondenzasyon tepkimesine bir örnektir. Bu tip
bir tepkimede, iki molekül daha büyük bir molekülü oluşturmak
üzere birleşir ve bu iki molekülün birleşiminden küçük bir mo-
lekül ayrılır. Esterleşme tepkimesinden ayrılan molekül sudur.

3.7.2. Esterlerin Adlandırılması
Esterler iki şekilde adlandırılır:

1. IUPAC kurallarına göre yapılan adlandırmada önce alkol-
den gelen alkil grubunun adı yazılır. Sonra asidin IUPAC ya 175
da yaygın adındaki -ik asit yerine -at eki getirilir.

CH 3 -C-O-C 2 H 5 C 2 H 5 -C-O-CH 3
Etil asetat Metil propiyonat
Etil etanoat Metil propanoat

2. Diğer adlandırmada ise önce asidin özel adı, sonra alkolden
gelen alkil grubunun adı yazılır. En sona esteri kelimesi geti-
rilerek adlandırma tamamlanır.

CH 3 -C-O-C 2 H 5 C 2 H 5 -C-O-CH 3
Asetik asit etil esteri Propiyonik asit metil esteri

FEN LİSESİ KİMYA 12