Page 1 - Fen Lisesi Kimya 9 | 4. Ünite

4
ÜNİTE BÖLÜMLERİ
4 4.2. KATILAR
4.1. MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ

ÜNİTE
4.3. SIVILAR
4.4. GAZLAR

MADDENİN 4.5. PLAZMA

HÂLLERİ Hayatımızdaki en değerli maddelerden biri de sudur. Su, do-
ğada üç farklı hâlde bulunabilir. Bunlar; katı, sıvı ve gaz hâlleridir.
Suyun katı hâli buzdur. Su katılaştığında diğer maddelerin tersine
hacmi büyür. Bu nedenle buz suda yüzer. Su katılaştığında buz
dibe çökseydi denizlerin ve okyanusların tabanı buz olurdu ve ha-
yat olamazdı. Suyun doğadaki döngüsü hayatın en önemli unsur-
larından biridir.
Katılar, amorf ve kristal hâlde bulunur. Cam ve plastik amorf,
yemek tuzu, elmas, şeker, demir kristal katılardır. Sıvılar akışkan
maddelerdir. Sıvıların akışkanlıkları arttıkça viskoziteleri azalır.
Gazların en önemli özelliklerinden birisi sıkıştırılabilmeleridir. Bu
özelliğinden dolayı gazlar; araç lastiklerinde, mutfak tüplerinde,
çakmaklarda vb. kullanılır. Dünya atmosferi çok sayıda gazın karı-
şımından oluşur. Bütün canlıların yaşamlarını sürdürebilmesi için
oksijen (O ) gazı gereklidir. Günümüzün en büyük problemlerin-
2
den biri küresel ısınmadır. Atmosferdeki CO gazı oranının artması
2
sera etkisine yol açmaktadır. Bu durum kutuplardaki buzulların eri-
mesine, doğal dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bu ünitede
maddenin farklı hâllerinin canlılar için önemi, katı, sıvı ve gazların
özellikleri öğrenilecektir.

ANAHTAR KAVRAMLAR
Akışkanlık
Amorf
Avogadro Sayısı
Basınç, Hacim
Buhar Basıncı
İÇERİK
Buharlaşma
■ Maddenin farklı hâllerde olmasının canlı hayatı, endüstri ve çevre için
Erime/Donma
önemi
Genleşme
■ Katıların özelliklerini, yapılarını oluşturan türler arasındaki istiflenme
İdeal Gaz
şekli ve bağların gücü
Kaynama ■ Sıvılarda viskozite
■ Sıvılarda viskoziteyi etkileyen faktörler
Kristal
■ Sıvıların buhar basıncı ve moleküller arası etkileşim
Mol
■ Kapalı kaplarda gerçekleşen buharlaşma-yoğuşma süreçleri üzerin-
Mutlak Sıcaklık den “denge-buhar basıncı” kavramı
Nem/Bağıl nem ■ Doğal olayları açıklamada sıvılar ve özellikleri ile ilgili kavramlar
■ Gazların basınç, sıcaklık, hacim, miktar özellikleri ve birimlerin ilişkisi
Plazma
■ Gazların davranışlarının, gaz kanunları ve kinetik teori ile ilişkisi
Süblimleşme/Kırağılaşma
■ Saf maddelerin hâl değişim grafikleri
Viskozite ■ Plazma hâli
141