Page 24 - Fen Lisesi Matematik 11 | 5.Ünite
P. 24

ÇEMBER VE DAİRE

            Teğetler Dörtgeni ve İç Teğet Çember


              Tanım          Kenarları bir çembere teğet olan dörtgene            A            D
                             teğetler dörtgeni denir.
                             Bir çokgenin tüm kenarlarına içten teğet olan
                             çembere çokgenin iç teğet çemberi denir.                    O
                             Teğetler dörtgeninin iç açıortaylarının kesişme
                             noktası iç teğet çemberinin merkezidir             B                  C
                             (Şekil 5.3.6).                                           Şekil 5.3.6





               Özellik        1.  Teğetler dörtgeninin karşılıklı kenarlarının    A           D
                                 uzunlukları toplamı eşittir (Şekil 5.3.7).

                                 AB +  DC =  BC +  AD




                                                                                B                 C
                                                                                       Şekil 5.3.7
                              2.  Teğetler dörtgeninin alanı, çevresinin uzunluğu   D    M     C
                                 ile iç teğet çemberinin yarıçapının çarpımının
                                 yarısına eşittir (Şekil 5.3.8).                 N    r      r   L
                                            Ç ABCD r$ i                                  O
                                             _
                                 AABCD =         2
                                  _
                                        i
                                                                                A        K         B
                                                                                       Şekil 5.3.8



             6. ÖRNEK

                                            Şekildeki ABCD teğetler dörtgeninde
                                             AB =  12 cm
                                             DN =  7 cm
                                             CM =  3 cm dir.
                                            Buna göre ABCD teğetler dörtgeninin çevresinin kaç cm olduğunu
                                            bulunuz.


              ÇÖZÜM
            Çembere dışındaki A, B, C ve D noktalarından çizilen teğet
            parçalarının uzunlukları eşit olduğundan  DN =  DK =  7 cm
             CN =  CM =  3 cm olur.

             AL =  AK =  x alınırsa  AB =  12 cm olduğundan  MB =  LB =  12 - x
            olur. Bu durumda
             Ç^ ABCD =  AB +  BC +  CD +  DA                                                       12 -  x
                    h
                                         x
                                x
                     =  12 + 15 -+  10 ++   7                                                12 -  x
                     =  44  cm  bulunur .


         214  Fen Lisesi Matematik 11
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29