Page 159 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

b) Zaman: Olay Hz. Yusuf’un yaşadığı dönemde
geçmektedir. Hz. Yusuf’un çocukluğu ile Mısır’da Çalışma No.: 21
yönetici olduğu süreçte yaşananlar anlatılmaktadır.
Mekân: Kır, kuyu, Mısır’da zindan ve saray olayların 1. a) Şiirlerin ortak özellikleri şunlardır:
geçtiği mekânlardır. • Ölüm teması işlenmiştir. Şiirlerde, ölen kişinin ölümün-
den duyulan üzüntü dile getirilmiş; onun kahramanlık-
3. Üçüncü kişi anlatıcı, hâkim (tanrısal/ilahi) bakış açısı. larının, başarılarının ve hayattayken yaptığı iyiliklerin
anlatıldığı övgü dolu sözlere yer verilmiştir
Çalışma No.: 17 • Nazım birimi dörtlüktür.
1. Olası cevap: Türk edebiyatına İran (Fars) edebiyatından ge- • Hece ölçüsü kullanılmıştır.
len “mesnevi”nin beraberinde İran mitolojisinden unsurları b) Sevilen birinin ardından üzüntü duymak ve bu üzüntüyü
da getirdiği tahmin edilebilir. Ayrıca eski Türk edebiyatında dile getirme ihtiyacı hissetmek belli bir kesime ya da
var olan mitlerin; XIII. yüzyıldan itibaren divan edebiyatının döneme özgü bir durum değildir. İnsanoğlu, var olduğu
duygu ve düşünce atmosferinde, İslami ve tasavvufi kültürle sürece sevdiği birinin ölümü üzerine hissettiklerini çeşitli
harmanlandığı düşünülebilir. Üstün güçleri olan mitolojik yollarla anlatmaya devam edecektir. Ölüm temasının farklı
kuş, Simurg kimliğinde karşımıza çıkarken Allah’ı temsil dönemlere ait şiirlerde tekrar ediyor olması, ölüm kavra-
etmekte ve okuru İslam tasavvufundaki vahdetivücut kavra- mının gerçekliği ve evrenselliği ile ilgilidir.
mına götürmektedir.
2.
2. Öğrenciler Görüşler
Simurg
Olası cevap:
Varoluşu/varlığı anlamlandırma çabası 
Ayşe “Süre yeterli değil.” 
Olağanüstü nitelikler 
“İslamiyet’in kabulünden önceki
Bilim ve teknoloji döneme özgü bir şiir türü olduğu
Tuna için günümüz şartlarında koşuk
İslam din ve tasavvufu  yazılamaz.”
Bütünüyle bireysel yaratıcılık Ahmet Selim “Günümüz Türkçesiyle böyle bir 
şiir dili oluşturmak imkânsız.”
Temsil gücü  “Göçebe kültürü ve avcılığı

Türk mitolojisi  tecrübe etmediğimiz için bunlarla
Defne ilgili duygu ve düşüncelerimizi 
İran mitolojisi  dile getirecek birikim ve lirizme
sahip değiliz.”
“Bu şiirler bizim şiir diye bil-
Çalışma No.: 18 diğimiz metinlerden çok farklı,
Oğuz
1. Sıra Fiil (Eylem) Fiilimsi (Eylemsi) estetik beğeni uyandıracak bir
ifade tarzına sahip değil.”
1 X “Bu şiirleri bugünün sanat an-
2 X Sinan layışıyla değerlendirmek doğru 
olmaz.”
3 X
“Şiirlerin hece ölçüsüyle ve
4 X dörtlükler hâlinde söylenmiş
5 X Eda olması işimizi kolaylaştırdı. 
Bunlar, Türk edebiyatının sonra-
6 X ki dönemlerinde de devam eden
7 X bilindik özellikler.”
8 X “Ben bir koşuk örneği yazdım
Barış fakat bunu ritmik hareketler ve 
9 X müzik eşliğinde okumak gerek.”
10 X
Çalışma No.: 22
Çalışma No.: 19
1. Olası cevap: Türklerin İslam dinine geçişinin edebiyat
1. a) Gittiğinde-gitmediğinde, yürüyen-yürümeyen. üzerinde derin ve köklü etkileri olmuştur. Görselden de anla-
b) Bakkaldan ekmek aldım. Yiyecek almak için dışarı çıktı. şılacağı üzere Türkler İslam dinine geçmeden önce Göktürk
alfabesi kullanıyorken İslam dinini benimsemeleriyle Arap
c) Beslenmene dikkat etmen şart.(ad) alfabesi kullanmaya başlamışlardır.
Onarılacak makine hangisi?(sıfat) 2. KOŞUK DÎVÂN-I HİKMET
Gülünce gözlerinin içi gülüyor.(zarf) Hece ölçüsü Hem hece hem aruz ölçüsü
kullanılmıştır. kullanılmıştır.
Çalışma No.: 20 Türkçe sözcükler Türkçe sözcüklerin yanında
kullanılmıştır. “cüdâ, Hudâ” gibi yabancı
1. İsim-Fiil Kovanı : 6, 9 ve 18. kökenli sözcükler kullanıl-
Sıfat-Fiil Kovanı : 2, 3, 5, 8, 14, 16, 19 ve 20. maya başlanmıştır.
Zarf-Fiil Kovanı : 1, 4, 7, 10, 11, 12, 13, 15 ve 17. Dörtlük nazım birimi Hem dörtlük hem beyit
kullanılmıştır. kullanılmıştır.
156