Page 60 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 28
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
3. ÜNİTE : ŞİİR > Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri > Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri
Kavram : Koşma, Semai, Varsağı, Destan
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi, Yazma Becerisi

Çalışmanın Adı SAZIN TELİNDEN NAĞMELER 20 dk.
Çalışmanın Amacı Koşma, semai, varsağı ve destanın genel özelliklerini açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıda verilen bilgilerden hareketle soruları cevaplayınız.

• 11’li hece • 8’li hece
• Her konu • Her konu
• 3-6 dörtlük • 3-6 dörtlük
Koşma Varsağı • Bre, hey vb.
ünlemler
Âşık Edebiyatı
Nazım Biçimleri
Semai Destan
• 8’li hece • 8-11’li hece
• Her konu • Savaş, göç,
• 3-6 dörtlük doğal afet
• Sınırsız dörtlük

Bilgi Notu: Âşık edebiyatı nazım biçimlerinin tümünde ortak olan özellikler şunlardır:
• Ezgiyle söylenirler.

• Son dörtlüklerinde mahlas kullanılır.
• Kafiye dizilişleri abab, cccb, dddb biçimindedir.

1. Aşağıda âşık edebiyatı nazım biçimleriyle ilgili verilen bilgilerin doğru olup olmadığını tablo üzerin-
deki ilgili yerleri işaretleyerek belirtiniz.

Doğru Yanlış

Destanda mahlas kullanılmaz.
Destanlarda farklı hece kalıpları kullanılabilir.
Semaide bazı seslenme ünlemleri kullanılır.
Koşma ve varsağının hece sayısı aynıdır.
Semainin özel bir ezgisi vardır.
Destanda dörtlük sayısı varsağıdan farklıdır.
Destan her konuda yazılabilir.
Varsağı ve semaiyi ayıran tek özellik vardır.
Koşma ezgiyle söylenmez
Semaide tapşırma kullanılır.
Koşma her konuda yazılabilir.
Koşma ve semainin uyak düzeni aynıdır.
Varsağının uyak düzeni abab, cbcb, dbdb biçimindedir.
57