Page 199 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI FİZİK 10
Kavram Öğretimi

3. 3. Sıvı basınç kuvveti; sıvı derinliğine, sıvı özkütlesine ve yüzey
Yorum Doğru Yanlış alanına bağlıdır. Bunlarla doğru orantılıdır. Sıvı basıncı artarsa
basınç kuvveti de artar.
Ayakta duran bir kişi sırtüstü yattığında • Penguenlerin kanatlarında sıvı basıncının oluşturduğu etki,
yere yaptığı basınç artar. derinlik arttıkça artmaktadır. Bu durumda sıvı basınç kuvveti
Ayakta duran bir kişi yere yattığında X derinlikle doğru orantılıdır.
basıncı temas yüzeyi artacağı için azalır. • Penguenlerin kanatlarında sıvı basıncına bağlı olarak oluşan
kuvvet, sıvı özkütlesi azaldığında azalmıştır. Özkütle ile sıvı
Pipetle meyve suyu içebilmek için açık basınç kuvveti doğru orantılıdır. Yüzey alanı azaldığında sıvı
hava basıncını kullanırız. X basınç kuvveti de azalmıştır. Bu durumda sıvı basınç kuvveti,
yüzey alanı ile doğru orantılıdır.
Parfüm şişelerinde gaz basıncından Çalışma No.: 30
yararlanılır. X
1. F kuvveti I numaralı yüzeye paralel olduğu için I numaralı yü-
1
zeyde basınç oluşturmaz.
Kamyondaki teker sayısının fazla 2. Şekil 3’te uygulanan F kuvveti ağırlık ile aynı yönde olduğu için
2
olması yere yapılan basıncı azaltır. X Şekil 1 ve Şekil 2’deki I numaralı yüzeye etki eden basınçtan
daha büyük olur.
3. Yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç kuvveti denir.
Katılarda basınç yüzey alanı ile doğru X
orantılıdır. Çalışma No.: 31
1. Her iki sistemde de sıvılar üzerine basınç uygulandığında bu ba-
sıncın ortamın her köşesine iletildiği görülmektedir.
Bir pastanın bulunduğu yüzeye 2.
yaptığı basınç ile bu pastayı dik olarak X Pascal Prensibi tanımlanırken öncül kavramlarımızdan birisi
kestiğimizde her dilimin yaptığı basınç kuvvet diğeri ise kesit alanıdır. Bunun yanında enerji korunumu
aynı olur, değişmez. da göz önünde bulundurulabilir.
3. Kapalı bir kapta bulunan sıvının herhangi bir noktasında oluştu-
Baltanın ağzının bilenip rulan basınç, sıvı tarafından sıvının dokunduğu bütün yüzeylere
keskinleştirilmesi basıncı arttırmak X dik olarak aynen iletilir.
içindir.
Çalışma No.: 32
1. Sıvılar kendilerine uygulanan basıncı her yöne olduğu gibi ile-
Bir oksijen tüpünden biraz oksijen tir. Kullanılan pistonlar katı olduğundan basıncın iletilmesiyle
tüketildiğinde oksijeninin basıncı azalır. X bu basınçların dengelenebilmesi için kesiti küçük olan pistona
uygulanan kuvvetle büyük pistonun üzerinde olan büyük kuvvet
dengelenerek kuvvet kazancı elde edilmiştir. Hidrolik sistem-
lerde kullanılan sıvının özelliği; kaygan olması, pistonlardaki
Çalışma No.: 28 sürtünmeyi en aza indirmesi ve hacminin hemen hemen hiç de-
ğişmemesidir.
1. K balonunun patlamasının nedeni, K balonuna uygulanan ba- 2. Öğrencilerin vereceği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
sıncın L balonuna uygulanan basınçtan büyük olmasıdır. L ba- temel cevaplar:
lonunda çivi sayısının fazla olması yüzey alanını arttırdığı için
balona uygulanan basınç azalmıştır. Basınç yüzey alanı ile ters Robotik iş makinaları, ilaçlama pompaları vb.
orantılı bir büyüklüktür. 3. Sıvıların kendilerine uygulanan basıncı her yöne aynen iletmesi-
2. Vida, görselde görüldüğü gibi bir ucu sivri diğer ucu ise geniş ne Pascal Prensibi denir.
yüzey alanına sahiptir. Uygulanan kuvvet aynı olmasına rağmen
hissedilen basınçlar, yüzey alanı değiştiği için farklı olacaktır. Çalışma No.: 33
Acı hissini uyandıran nicelik basıncın büyük olmasıdır.
3. Basınç, birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvettir. 1. Öğrencilerin vereceği cevaplara göre farklılık görülebilir.Muh-
temel cevaplar:
• Akışkanların hızının arttığı yerde basıncının azalmasına Ber-
Çalışma No.: 29
noulli İlkesi denir.
1. Tüm penguenlerin ayaklarının yüzey alanları birbirine eşittir. • Bir borudan ya da kanaldan akan akışkanın basıncının, durgun
Ağırlığı en büyük olan penguen, 3. penguen olup bu penguenin hâldeki basıncından küçük olmasına Bernoulli İlkesi denir.
karda bıraktığı derinlik miktarı en fazladır. Ağırlığı en küçük olan 2. Islak kıyafetlerin kuruması suyun buharlaşmasıyla ilgilidir. Rüz-
penguen 1. penguendir ve bu penguenin karda bıraktığı iz derinliği gârlı havada havanın hızı artar ve basıncı düşer. Böylelikle su-
en az olandır. Penguenlerin oluşturduğu basınç, karda oluşan iz yun buharlaşma hızı da artar.
derinliği ile doğru orantılıdır.
2. Penguenlerin karda yürürken basınç oluşturmalarına neden olan 3. İki kâğıt arasına üflendiğinde havanın hızı artar, basıncı düşer.
etki (kuvvet), penguenlerin ağırlığıdır. Ağırlık, bir kuvvettir ve Bu durumda iki kâğıt birbirine yaklaşır.
yere diktir. Bu çalışmada basınç oluşmasına neden olmuştur. Bu
kuvvet, basınç oluşturduğu için basınç kuvvetidir ve yönü yere Çalışma No.: 34
diktir. Basınç kuvveti, penguenin ayaklarının yüzey alanının
tamamına uyguladığı kuvvet (ağırlık) olarak tanımlanabilir. Ba- 1. Bir akışkanın akış hızı arttıkça akışkanın durgun hâldeki basın-
sınç kuvveti, katılarda penguenin ağırlığına bağlı olup temas yü- cına göre basıncı azalır.
zeyinin alanına bağlı değildir ve ağırlıkla doğru orantılıdır. Tablo 2. Öğrenci cevaplarında farklılıklar görülebilir. Muhtemel cevap:
1’de verilen her bir penguen için basınç kuvveti her penguenin Uçak kanatlarında, fıskiyelerde, otomobil imalatında vb. örnek
kendi ağırlığıdır.
197