Page 99 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

FELSEFE 11 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

2. Yönerge:
Çalışma No.: 5
Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
1. Yönerge: mel cevaplar şöyle olabilir:
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- A gemisidir. Çünkü bu gemi aynı rotayı sürdürmeye devam
mel cevaplar şöyle olabilir: etmiş ve "Theseus'un Gemisi" adını korumuştur.
Değişim, bir önceki durumdan başka bir duruma geçerek mey- B gemisidir. Çünkü Theseus'un gerçekte ayak bastığı, temas
dana gelen farklılaşma sürecidir. ettiği, maceralar yaşadığı gemi bu gemidir.
Değişim, belli bir zaman dilimi içinde oluşan farklılıklar.
Çalışma No.: 7
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplar şöyle olabilir: 1. Yönerge:
- İspatlanabilir. Geometrik formlar ve sayılar, matematiksel
işlemler ve idealar gibi birçok faktör değişim içinde değiş- 1. Arkhe: İlk, temel, ana madde anlamına gelmektedir. Metin-
mez olarak kalan formlardır. de bu kavram, “değişimin altında sabit kalan, değişmeyen bir
- İspatlanamaz. Duyusal dünyanın nesnelerine baktığımızda şeyler.” açıklamasıyla ifade edilmektedir.
tamamının zaman içerisinde değiştiğini gözlemlemekteyiz. 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
Gece-gündüz, mevsimler, bitkiler gibi oluş hâlleri ve orga- mel cevaplar şöyle olabilir:
nizmaların sürekli olarak değiştiğini duyusal olarak algıla-
maktayız. Bu durum değişimin olmadığını değil aksine her Kabul edilemez: Arkhe ana madde, değişimin altında değiş-
an değişime tabi bir dünyanın olduğunu göstermektedir. meden kalan bir unsurdur. Değişim arkhe olarak kabul edilirse
arkhe kavramını karşılamayacaktır.
2. Yönerge: Kabul edilebilir: Sürekli olan ve değişmeden kalan tek şey
değişimdir. Doğa filozofları içinde “Değişmeyen tek şey deği-
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- şimin kendisidir.” sözüyle bu görüşü savunan ve arkhe olarak
mel cevaplar şöyle olabilir: ateşi kabul eden filozof Herakleitos’tur (Herakliytos).
"Aklımıza güvenebiliriz." Çünkü gerek atılan okun ve gerekse
de Achilleus'un aşmaları gereken mesafe matematiksel olarak 3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
sonsuz oranda bölünme potansiyeli içerir. Bu durumda son- mel cevaplar şöyle olabilir:
suz oranda bölünmeyle karşı karşıya bırakır bizi. Sonsuzluğun Değişimin duyusal bir yanılsama olması, gerçekliğin bize gö-
kendisi de aşılamayacağına göre hareket ya da değişim müm- ründüğü gibi olmayabileceğini kabul etmek demektir. Bu da
kün olamaz. duyu verilerine güvenemeyeceğimiz anlamına gelir. Dolayı-
"Duyularımıza güvenebiliriz." Çünkü, gözlerimizle hem atılan sıyla akıl, arkhenin kavranması için sahip olduğumuz en iyi
okun hem de Achilleus’un aşmaları gereken mesafeyi aştıkla- araç olarak kabul edilebilir.
rını görmekteyiz. Hem okun hem de Achilleus'un başladıkları Değişimin duyusal bir yanılsama olduğunu, her an değişen
noktada olmadıklarını duyusal olarak görmekte ve yerlerinin bir şeyin var olamayacağını, varlığın çokluk olarak değil, “bir
değiştiğini algılamaktayız. olan”ın algılanması ile kavranabileceğini savunan filozof Par-
menides’tir (Parmenides).
Çalışma No.: 6
2. Yönerge:
1. Yönerge: Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- mel cevaplar şöyle olabilir:
mel cevaplar şöyle olabilir: Metinden hareketle bilimsel bilgilerin de zaman içinde değişe-
Geminin yapılma amacı, kullanılan malzeme, şekli, adı ve ya- bileceği yargısına ulaşılabilir. 2 ve 3. sorulardaki tartışmalarda
pan usta gibi faktörler üzerinden bir çözümleme yapılabilir. elde edilen sonuçlar ifade edilebilir.
Buna göre, Atom altı parçacıklar fermiyonlar ve bozonlardır. Dolayısıy-
- Amacı değiştiği için gemi farklı bir gemidir sonucuna vara- la arkhenin bu parçalar ve aralarındaki ilişkilerden oluştuğu
bilir. iddia edilebilir. Yine bozonu oluşturan parçalardan olan foto-
nun arkhe olduğu ve bu nedenle her şeyin bir ışın olabileceği
- Şeklin aynı kalması nedeniyle geminin Theseus'un Gemisi- söylenebilir.
ni çağrıştıracağı sonucuna varabilir.
- Malzemelerin benzer tarzda ahşaplarla değişmesi duru-
munda geminin aynı gemi olacağını savunabilir. Çalışma No.: 8
- Geminin parçaları değişse de insanlar onu aynı adla çağır-
maya devam etmektedir. Bu durumda malzeme veya şekil 1. Yönerge:
değişse bile geminin adı aynı kaldığı için geminin aynı 1. Bir varlığı kendisi hâline getiren temel faktör olması, varlığın
gemi olduğu düşüncesini savunabilir. görünüşünün gerisindeki temel ilke olması.
- Gemiyi yapan ustalar farklı olduğu için bu geminin aynı
gemi olmadığı sonucuna varabilir. 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplar şöyle olabilir:
2. Öğrencilerin kendi örneklerini ortaya koyarak ilişkilendirme
yapmaları beklenir. Töz, varlığı olduğu varlık hâline getiren temel unsurdur.
Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- Töz bir şeyi, o şey yapan asıl unsurdur.
mel cevaplardan biri şöyle olabilir: Töz, görünenlerin ötesindeki asıl cevherdir.
Örneğin yıllar içerisinde tüm parçaları değişen bir otomobili Töz her şeyin gerisinde bulunan temel unsurdur.
ele alalım. Bu otomobilin fabrikadan çıkışlı olan ilk malzeme- Töz, var olmak için kendisinden başka hiçbir şeye ihtiyaç
leri yıpranmış ve eskimiş olduğu için yeni parçalarıyla değiş- duymayan, mutlak varlıktır.Töz, varlığın değişmeden kalabi-
tiğinde bile otomobil markasının özgün şekli, sembolü, mar- len yapısıdır.
ka adı veya şase numarası bu otomobilin aynı kimliğe sahip
otomobil olduğu sonucunu doğurur. Bu durumda onu o yapan
kimliği değişmez. Değişen yalnızca malzeme olur.
96