Page 101 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

FELSEFE 11 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

olansa hiçbir yerde yoktur. Ne kendisinde ne başka bir şeyde
ne de hiçbir yerde olmadığına göre bir şey yoktur. “Bir şey Çalışma No.: 13
olsaydı da bilemezdik.” çünkü var olanın bilgisi olsaydı var
olan düşünülmüş olan olurdu, var olmayan da düşünülemezdi 1. Yönerge:
bile. O zaman da yanılma olmazdı. “Bilseydik de başkalarına 1. Somut varlıklar ideaların bir gölgesi, kopyasıdır. Asıl varlık
aktaramazdık.” çünkü bildirme sözlerle olur. Söz ise var olan- olan idealardan pay aldıkları ölçüde o varlık olurlar.
dan başka bir şeydir. Bir başkasına bir renk tasavvurunu nasıl
bildirebiliriz? Öte yandan biz birbirimizle dil aracılığıyla ileti- 2. Bu soruda öğrenciler kendilerine özgü argümanlar kullanarak
şim kurarız. Dil ise var olan şeylerle, duyusal şeylerle aynı de- olumlu ve istenen şeylerin ideaları olabileceğini kavramaları
ğildir. O halde biz birbirimize var olan şeyleri değil, sadece dili istenmektedir. Kötü ve istenmeyen durumların iyi ve istenen
iletiriz. Çünkü kulak renkleri işitmez, sesleri işitir. Birbirinden durumların idealarından yeterince pay alınmamasından kay-
başka olan iki kişide tasarım nasıl aynı olabilir? Oynadığımız naklandığı sonucuna ulaşmaları beklenir.
oyunda işittiğimiz şeyleri bir başkasına farklı bir şekilde ilete- 3. İyi ideası nesnelere gerçekliğini, akla da bilme gücünü verme-
bileceğimizi gördük. Bizim anlatmak istediklerimizi karşımız- si bakımından diğer idealardan ayrılır.
daki kişinin doğru algıladığından nasıl emin olabiliriz?
2. Yönerge:
Çalışma No.: 11
IFADELER D Y
1. Yönerge:
İdealar insan zihni tarafından üretil-
1. Nesneleri duyu organlarının aktarımıyla biliyorsak duyu or- ü
ganlarının farklı koşullarda farklı duyumlar ürettiği tespiti, mez veya icat edilmez ancak zihin
bilginin de göreli olduğunun açık temelidir. Yani herhangi bir tarafından keşfedilebilir.
şey bize farklı başkasına farklı görünebilir. Duyularla varlıkların gerçekliğini
algılamak mümkündür. ü
2. Yönerge:
Duyusal dünyadaki şeyler ideaların
1. Sofist anlayışa göre tek bir doğru yoktur. Bu nedenle soruya birer yansısı, kopyasıdırlar. ü
farklı cevaplar verilebilir.
İyi ideası sayesinde akılsal kavram-
Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- ü
mel cevaplar şöyle olabilir: lar, gerçekler bilinebilir.
Bazı öğrenciler, sınavın önemli olduğunu ve sınava girilmesi Güzellik ideası görülebilen, var olan, ü
gerektiğini savunurken bazıları da dostluğun daha önemli ol- kişiden kişiye değişen bir güzelliktir.
duğunu ve arkadaşıyla görüşmesinin daha doğru bir davranış İdealar duyular dünyasında, duyusal
olacağını savunabilir. ü
varlıkların içinde bulunur.
3. Yönerge:
Duyusal varlıkların dışında değerlerin ü
1. Sofist anlayışa göre genelgeçer bir bilgiden söz edilemez. Bil- de ideaları vardır.
gi, bilen özneye göre değişir; bundan ötürü bilgide görecelik Bir insan idealardan pay aldığı ölçü-
bulunur. Dolayısıyla Sofistler önceki filozofların benimsediği de iyi, güzel, adil, cesur vb.dir. ü
görünenlerin arkasında olduğu varsayılan bir hakikat fikrine
kuşkuyla bakar.
3. Yönerge:
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplar şöyle olabilir: 1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
Duyu bilgisi görecelidir, bu nedenle kişiden kişiye hatta aynı mel cevaplar şöyle olabilir:
kişide farklı durumlara göre değişebilir ve insan her şeyin öl- Bu örnekte verilen kalıp idea, kurabiyeler ise somut varlık-
çüsüdür. lardır. Çünkü kalıp idea gibi değişmez; bir, mükemmel vb.dir.
Duyu verilerinden elde edilen bilgi esastır, kişiden kişiye de- Kurabiyeler ise somut varlıklar gibi zamanla değişir, yok olur
ğişmez ve bilgi genelgeçer bir yapıya sahiptir. gider, çok sayıdadır, kalıp kadar mükemmel değildir ve şeklini
kalıptan alır.
Çalışma No.: 12 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplar şöyle olabilir:
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- - Her varlığın gerçekliğidir.
mel cevaplar şöyle olabilir:
Mükemmel olan, eleştirilemeyen, en doğru, en iyi olan vb. - Değişmeyen, maddi olmayan, ezelî-ebedî, bir ve mükem-
mel varlıktır.
2. Bu soruda öğrenci ideanın ideal olanı yani mükemmel olanı - İdealar dünyasında bulunan ve bu dünyadaki her şeyin ger-
temsil ettiği sonucuna ulaşması amaçlanmaktadır. çek olanıdır.
3. Çalışma No.: 14
Duyusal Varlık İdeal
Varlık Varlık 1. Yönerge:
1.
Değişir Değişmez 1. Örnek 2. Örnek 3. Örnek
Kimseyi Her türlü dedi- İnsan ilişkile-
Meydana gelir-yok olur. Ezeli-ebedidir. incitmez ve hor kodudan uzak rinde karşılık
Maddidir. Soyuttur. görmez. durmaya çalışır. beklemez.
Çoktur. Birdir.
Duyularla algılanır. Akılla kavranır. 4. Örnek 5. Örnek 6. Örnek
Zaman ve mekâna Zaman ve mekân Yardıma ihtiyacı Kadınlara karşı İhtiraslarına
bağlıdır. dışıdır. olanlara yardım saygılıdır. hâkim olur.
Nesneldir. eder.
98