Page 106 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI FELSEFE 11
Kavram Öğretimi

sistematik deney, belirli bir konu, zihinsel etkinlik vb. ve toplumsal yanıyla insan bilimlerinin konu alanına girmek-
Bilim, tarafsız gözlem ve deneylerden yola çıkarak ulaşılan tedir. İnsanın biyolojik yapısı tıp gibi doğa bilimleri tarafın-
düzenli bilgilerdir. dan ele alınıp incelenirken, insanın aklı ve duyguları ile ortaya
çıkardığı tarih, siyaset, toplum, kültür, dil gibi alanlar insan
Nesnel gerçekliği konu edinen, mantıksal, gözlem ve deneye bilimleri tarafından araştırılır.
dayalı, eleştirel bilgiler bütünüdür.
Olguları ele alarak yasalara ulaşmayı amaçlayan zihinsel et- 3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
kinlikleri içeren çabadır. mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
İnsanları farklı gruplardaki davranışlarını araştırmak isterdim.
2. Yönerge: Bu konu, insan bilimleri alanında girerdi. Anlama yöntemini
kullanır ve insanın grup içindeki davranışlarının nedenlerini
1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. açıklamayı amaçlardım. Bu nedenle sosyal psikoloji alanında
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: çalışır ve insanlar arası ilişkileri konu edinerek incelerdim.
3. Yönerge:
Yöntemi Konusu
Tümdengelim Formel bilimler düşünce- 1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
yöntemini ye veya tasarıma ait var- mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
kullanır. Genel lıkları konu edinir. Formel Düşünce disiplinine sahiptir.
bilgilerden bilimlerin konusu doğada Gerçeğe dönük, olaylara saygılıdır.
hareketle tekil bulunmaz; bu bilimler-
Formel Yargılarında tutarlı ve ölçülü davranır.
bilgilere ulaşır. de duyu, deneyimden
bilimler gelmez. Duyuüstü ideal Olgulara dayanmayan genellemelerden kaçınır.
bir varlık alanını ele alır. Hiçbir konuda önyargılara, dogmalara saplanmaz.
İncelediği alandaki var- Düşüncenin hareket noktası ve geçerlik ölçüsü güvenilir göz-
lıklar zaman ve mekânda lem verileridir.
yer almaz.
Şüphecidir.
Tümevarım Doğa bilimleri dünyada Geçerliliği olgulara dayandırır.
yöntemini kul- somut olarak var olan her Rasyonel düşünür.
lanır. Olgular şeyi inceler. Olgu veya
üzerine deney olgular arası ilişkiyi konu 2. Bilim, olgulara dayanır. Şüphecidir. Rasyoneldir. Genelleyi-
ve gözlem edinir. Üzerinde gözlem cidir.
Doğa
yapar, bulduk- ve deney yapılabilen tüm
Bilimleri
ları yargıları varlıklar konu alanına Çalışma No.: 29
tümevarım girer.
yöntemiyle 1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
genelleyip ya- mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
salara ulaşır.
Anlama yön- İnsan bilimleri, insanı ve Argüman Bilimin yaşamımızı etkileyen uygulama
temini kullanır. onun eylemlerini konu sonuçları çok çeşitlidir.
Araştırma edinir. Akla ve duygulara
Argümanı
teknikleri sahip bir varlık olarak doğrulayan Her gün kullandığımız araç, aygıt ve
(gözlem, bel- insan ve onun ortaya makineler.
Insan ge inceleme, çıkardığı tarih, toplum, örnekler
Bilimleri anket vb.) kültür, dil vb. alanları
ile insanın inceler. Bilimsel yollardan edinilen bilgiler,
Argüman insana doğal çevresini denetim altına
davranışlarını
anlamaya alma olanağını sağlamıştır.
çalışır. Argümanı
doğrulayan Yağmurdan, fırtınadan vb. korunmayı
sağlayan evler. Otomobil. İlaçlar.
örnekler
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır.
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: Argüman “Bilgi, güç kaynağıdır.”
Doğa bilimleri olgu veya olgular arası ilişkiyi neden-sonuç Argümanı
bağıntısı ile açıklamaya çalışır. Nedensellik doğa bilimlerinin doğrulayan Salgına engel olmada kullanılan aşılar.
genel, kesin, tümel ve doğru yasalara erişmesinin en önemli il- örnekler
kesidir. Doğa bilimleri doğada egemen olan yasalara ulaşmayı
amaçlar. Çünkü doğadaki varlıklar bir düzen içinde aynı yasa-
lara göre hareket etmektedir. Bu yasalar bulunur ve açıklanırsa Argüman Bilim ve teknoloji onu kullanana göre
doğadaki varlıkların ne olduğunu anlayabiliriz. Doğa bilimleri iyi veya kötü olabilir.
olgular üzerine deney ve gözlem yapar. Buldukları yargıları Argümanı
tümevarım yöntemiyle genelleyip yasaları elde ederler.
doğrulayan Uçak, atom bombası.
İnsan bilimleri, insanı konu aldığı için doğa bilimlerinde oldu- örnekler
ğu gibi kesin yasalara varamaz çünkü insan doğadaki cansız
varlıklarda bulunan sabit ve genel yasalara bağlı hareket et-
mez. İnsan özgür iradeye sahiptir. Nedensellik ve genelgeçer Argüman Bilim ve teknoloji, insanlığı ileri götüre-
yasalar insan bilimlerinde tam bir karşılık bulamaz. Bu neden- bildiği gibi insanlığı yok edebilir de.
le insan bilimlerinin amacı genelgeçer yasalara varmak yerine Argümanı
insanın yapıp ettiklerini anlamaktır. doğrulayan Kanser ilaçları, laboratuvarda geliştiri-
İnsan, biyolojik yanıyla doğa bilimlerinin, psikolojik, kültürel örnekler len virüsler.

103