Page 103 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

FELSEFE 11 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

biçimlendirir. Kategoriler zihnin deneyden kaynaklanmayan insana “dijital akıl” olanağını sağlayacaktır. Bu değişim ile
kavramları, apriori formlarıdır. Nesneler insan zihninin im- bilgi, bilim, varlık, ahlak, siyaset, hukuk, sanat vb. konular-
kânlarına, yapısı ve formlarına göre belirlenir. Bu nedenle daki düşünce yapıları yeniden ele alınacak, yeni fikirlerin ve
akıl, varlıkları olduğu gibi değil kendi algılama yapısına ve akımların ortaya çıkması sağlanacaktır.
imkânına göre bilebilir. Gelişen bilim ve teknolojiyle 21. yüzyıl toplumlarının, dü-
Hegel’i Kendi Tanımlamasına Uygun Bulan Öğrenci: Ras- şünme yetisini bilgisayar ve yapay zekâ uzantılı araçlara
yonalizmin önemli düşünürlerinden olan Hegel’e göre insan, bıraktığını söyleyebiliriz. Bunun bir sonucu olarak 21. yüz-
varlık hakkında duyularını kullanmadan yalnızca akıl yoluyla yıl toplumlarının düşünme yetisini bilgisayar ve yapay zekâ
gerçek ve kesin bilgiye ulaşabilir. Çünkü varlık akıl ürünü ve uzantılı araçlara bıraktığını ifade edebiliriz. Bundan dolayı
aklın yaratımıdır. Ona göre aklın yasaları ile varlığın yasala- düşünmenin eyleminin elitlerin eline geçtiği ve bu alanda çok
rı bir ve aynıdır. Akla uygun olan gerçektir, gerçek olan akla daha sınırlı bir çevreye doğru gidileceği söylenebilir. Maki-
uygundur. neleri yapanlar insanlar olsa da makineler, bir insan zihninin
yapabileceğinden çok daha fazlasını insandan çok daha kısa
3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muh- sürede yapabilmektedir. Makine, robot ve programlamaların
temel cevaplardan biri şöyle olabilir: Akıl kavramı farklı etkili düşünme ve akıl yürütme becerisini kazanmaları gele-
felsefe dönemlerinde farklı biçimlerde ele alınmıştır. İlk Çağ cekte bu faaliyetlerin insanın elinden alınacağını gösterir. Bu,
felsefe döneminde akıl doğayı ve evreni anlama, algılama bi- aklın ürettiği bilim ve teknolojiye insan düşüncesinin yenile-
çimiyle kendini gösterirken Orta Çağ’da Tanrı’yı anlama ve ceği anlamına gelir. İçinde yaşadığımız dönemde bile insanın
Tanrı’nın buyruklarını mantık temelinde açıklamak amacıyla yapabileceği pek çok işi makine ve robotlardan bekliyoruz.
kullanılmıştır. Rönesans’la birlikte akıl Orta Çağ’ın Skolas- İnsan gelecekte, kendi aklını ve değerini yeniden sorgulaya-
tik Dönem’den kurtulma çabasıyla, bilimsel bilginin gelişim cak, kendini yaşadığı yüzyılın gereklerine göre yeniden ko-
sürecinde insanı temel alan bir yaklaşımla bireyselleşmiştir. numlayacaktır.
Akıl, modern dönemde bilimsel bilgiyi şekillendirmiş son-
rasında ise bu bilgiye dayanan toplumsal bir düzen kurmayı
hedeflemiştir. Çalışma No.: 20
1. Yönerge:
Çalışma No.: 19
1. Tanrı’nın varlığının kanıtlanması, ruhun ölümsüzlüğü, kötü-
1. lük problemi, inanç ve akıl arasındaki ilişki, tümeller.
DÖNEMLER AMAÇLAR 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
MÖ VI. Yüzyıl – MS II. Doğayı ve evreni
Yüzyıl Felsefesi (İlk Çağ) kavrama Tanrı’nın varlığı teleolojik argüman kullanılarak ispatlanabi-
lir. Evrendeki düzen ampirik olarak gözlenebilir. Bu düzen
II. Yüzyıl – XV. Yüzyıl Tanrı’nın emir ve buy- aynı zamanda belirli bir amaca ulaşacak şekilde işlemektedir.
Felsefesi (Orta Çağ) ruklarını açıklama Tüm varlıklar amaçlarına bir plana uygun olarak ulaşır ve iş-
levlerini evrendeki genel düzene katkı yapacak şekilde ger-
XV. Yüzyıl – XVII. Yüzyıl Bilim, sanat, keşif ve çekleştirir. Bu plan ve dolayısıyla evrendeki düzen de insan
Felsefesi (Rönesans) icatlar
üstü bir aklın, bilgisi mutlak olan bir varlığın eseri olmalıdır.
XVIII. Yüzyıl – XIX. Yüz- Aklı “ben” temelli Bu varlık Tanrı’dır.
yıl Felsefesi (Yeni Çağ) açıklama
2. Yönerge:
Eleştirel akıl dönemi,
XIX. Yüzyıl Felsefesi
toplumsal çözüm yolları
(Aydınlanma Felsefesi)
arayışı
Hristiyan
Bilim ve akıl önderliğin- Felsefesi Doğuşunu sağlayan temel faaliyetlerdir.
XX. Yüzyıl Felsefesi
de sorumluluk alma
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- Temellendirme
mel cevaplardan biri şöyle olabilir: İlk Çağdan bu yana insan,
sürekli bir merak içinde doğayı, toplumu, insanı anlamaya Savunma
ve açıklamaya çalışmıştır. Ancak aynı zamanda insan, içinde
yaşadığı sosyal, ekonomik ve kültürel çevrenin etkisi altında
bir varlıktır. Bu da bir yandan bilgi birikimini artırmış diğer ... Dönem'den oluşur.
yandan da aklın, içinde yaşanılan dönemin koşullarına uygun
açıklamalar üretmek üzere kullanılmasını beraberinde getir- Patristik Skolastik
miştir. Dolayısıyla her dönemde yeni sorular oluşturulmuş ve Dönem Dönem
bu sorulara dönemin paradigması doğrultusunda açıklamalar ... özellikleridir. ... özellikleridir.
getirilmiştir.
3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muh-
temel cevaplar şöyle olabilir: Yeni teknolojiler ve yapay Dini akılla açıklama Okullaşma
zekâ insanlık gelişiminin doğal ve kaçınılmaz bir gerçeğidir.
Anlamaya
Felsefe, teoloji ve
Teknolojik ve bilimsel gelişmeler hayatımızın her bölümünü dinin doğruları bir bütündür. çalışan iman
etkilemektedir. İletişim ve bilgisayar bilimlerindeki ilerle-
meler kişisel hayatımızın yanı sıra işin yapısını, işimizi nasıl
yapacağımızın biçimini ve hızını da değiştirmiştir. Bilgisayar Çalışma No.: 21
ve internetin yaygın kullanımı, bilgiye ulaşma imkânının ko-
laylaşması pek çok alanda insanlığın ilerlemesini sağlamıştır.
Gelişmiş toplumlar endüstri 4.0 ile büyük bir üretim gücünü 1. Yönerge:
elde etmiştir. Tüm bu değişim akla yüklenen anlamların fark- 1. Kötü olduğunu bilerek armut çaldığı için kendini suçlamaktadır.
lılaşmasına neden olacaktır.
Yapay zekâ uygulamalarının devreye girmesi ile insan, aklının 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
uzun sürede yapabildiği pek çok hesaplamayı kısa sürede yap- mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
ma olanağına erişecektir. Bu nedenle 21. yüzyıl ve gelecek, Evet, haklıdır çünkü kötü olduğunu bildiği halde çalmıştır.
100