Page 105 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

FELSEFE 11 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

Benzerlikler: İnsan odaklı olması, insana değer vermesi, in-
İslam felsefesinde inanç, akıl ve bilgi bir- sanlığın önemli olması.
birini dışlayan şeyler olarak görülmüştür. √
Farklılıklar: Salt insan sevgisini içermemesi, Antik Yunan
Tertullian saçma olan bir şeye inanmayı kültürüne dayalı olması, insanlığa olan akılcı inancı içermesi.
bir hata olarak görür. √
İslam felsefesinde akıl başka yere din √ Çalışma No.: 27
başka yere götürmez.
1. Yönerge:
Clement, Augustinus ve Anselmus inan-
cın kavranmasını akla bağlamıştır. √ 1. Rönesans Dönemi’nde, Orta Çağ’dan farklı olarak dünyanın
yalnızca acı çekilecek bir yer olmadığı düşüncesi hâkimdir.
Aquinalı Thomas’a göre Tanrı hakkın- Skolastik düşünürler, Hristiyan inancını temellendirmek ama-
daki bazı hakikatler insan aklının bütün √ cıyla Antik Çağ klasiklerini yorumlar. Rönesans’ta bu metinler
gücünü aşar. dini temellendirmek için kullanılmaz. Rönesans’ta Antik Çağ
klasiklerinin özgün metinleri, bu metinlerin Orta Çağ’daki yo-
İslam felsefesinde insanlar iman etme- rumlarından daha değerlidir. Orta Çağ’da insan, Tanrı’nın irade-
leri için akletmeye ve bilmeye çağırıl- √ sinde bir köle olarak görülür. İnsanın tek görevi Tanrı’nın adını
mışlardır. yüceltmektir. İnsanın aklı ve iradesi değersizdir. Rönesans düşü-
nürlerine göre ise insan, aklı ve iradesi olan değerli bir varlıktır.
İnanç-akıl ilişkisi Hristiyan felsefesinde
akıl merkezinde, İslam felsefesinde √ 2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
inanç merkezinde yorumlanmıştır. mel cevaplar şöyle olabilir:
Petrarca’nın “İnsanın değişip mükemmelleşebilmesi ancak
3. a) Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. onun her türlü çalışmaya konu yapılmasıyla gerçekleşebilir.’’
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: görüşüne katılıyorum çünkü insanın gelişiminin insan hakkın-
Günlük yaşamımızda inanma sözcüğünü karşımızdaki kişi- da çalışmalar yapılmasıyla ve insanın kendi varlığı üzerine
ye güvenme, o kişinin bize anlattıklarına inanma, bize veri- düşünmesiyle sağlanacağı kanısındayım.
len bir bilgilerin doğruluğunu kabullenme gibi anlamlarda Orta Çağ skolastik düşüncesinin insana yer vermeyen anlayı-
kullanırız. Örneğin “Ali’nin Ahmet ile ilgili anlattıklarına şına Petrarca’nın tepki göstermesi ve birey olarak yaşamanın
inandım.” “Bunu başarabileceğine inanıyorum.” Ayrıca din- erdemini savunması bana göre doğru bir tutum. Orta Çağ’da
le ilgili inançlarımızı ifade ederken de inanma sözcüğünü insana gereken değerin verilmediğini düşünüyorum.
kullanırız. Örneğin “Evrenin bir yaratıcısı olduğuna inanı- Petrarca’nın “Mutluluk iç ve dış etkenlerden kurtularak ba-
yorum.” Bilme sözcüğünü ise bir konuyu anlamak, bir bilgi- ğımsız olmakla mümkündür.” fikrine katılıyorum. Çünkü öz-
yi öğrenmek, bir işi yapma becerisi sergilemek gibi anlam- gürce davranmadan mutlu olunmaz.
larda kullanırız. Örneğin “Romanya’nın başkentinin Bükreş
olduğunu biliyorum.” “Bilgisayar kullanmayı iyi bilirim.” Petrarca’nın “Tanrı, insanı doğuştan iyi ya da kötü yaratmamış-
tır. Ancak insanın kendisi, kendisine şekil verebilir.” görüşüne
b) Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muh- katılıyorum. Çünkü Tanrı’nın adil olduğunu düşünüyorum.
temel cevaplardan biri şöyle olabilir: Bazı yaklaşımlara göre
inanç bilinemez sadece yaşanır. Bazı yaklaşımlara göreyse 2. Yönerge:
inanç akıl yardımıyla açıklanır ve böylece inancın bilgisi-
ne ulaşılır. Bunun nedeni inancın konusu olan Tanrı, ahiret
hayatı, ruh gibi kavramların soyut olması ve bilimsel araş- Rönesans'ın ilk belirtisi olan hümanizm İtalya'da √
tırmanın kapsamına girmemesidir. Duyularla algılanamayan ortaya çıkmıştır.
bu kavramların kesin bilgisine bilimsel olarak ulaşılamaz.
Skolastik düşünceyle Antik Çağ düşüncelerinin
sentezidir.
Çalışma No.: 26
İnsanın bu dünyadaki yerinin ve anlamının ne √
1. a) Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. olduğunun sorgulanmasına dayanır.
Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: 12. yüzyıldaki çeviriler hümanist düşüncenin
İnsan, birey, sevgi, insanlık, edebiyat, akım, insanları sevme, gelişimine katkıda bulunmuştur. √
akıl, Rönesans vb. Terim olarak “Yeniden Doğuş” anlamına gelmektedir.
b) Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır.
Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Hristiyanlığın Roma’da yayılmaya başlamasıyla
İnsanı hayatın merkezine alan bakış açısıdır. birlikte ortaya çıkmıştır.
İnsanı ve insanlığı sevme anlamında kullanılan bir kavramdır. Dünya yaşamını bir araç değil bir amaç olarak
Bireyi her şeyden değerli gören yaklaşımdır. görmektedir. √
İnsanı temele alan edebî akımdır.
Rönesans’ın insan anlayışıdır. Sözlük anlamı insancılık, insanları sevme ülküsüdür. √
İnsanlık sevgisidir.
Kilisenin Antik Yunan düşünürlerinin eserlerini
2.
1) Hü- İnsanlığa, insana yaraşır bir yaşama ve yorumlaması, hümanist düşünceyi geliştirmiştir.
manizm: düşünmeye ulaşmak için çabalamak.
Günümüzde birden çok anlamda kullanılmaktadır. √
2) Hü- İnsanın değer ve saygınlığına, insan
manizm: olmaya, insanlığa olan us inancı.
Çalışma No.: 28
Batı kültürünün ve eğitiminin Eski Yunan
3) Hü- kültürüne dayanmasından yola çıkarak 1. Yönerge:
manizm: bu kültür kalıtının bilimsel olarak yeniden
canlandırılması düşünüşü. 1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte-
mel cevaplardan biri şöyle olabilir:
3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- Mantıksal, düzenli, çaba, gözlem, akıl yürütme, olgu, yasa,
mel cevaplar şöyle olabilir: önceden kestirme, deney, yöntem, eleştirel, tarafsız gözlem,

102