Page 24 - Matematik 12 | 6. Ünite
P. 24

ÖRNEK

                                                                                         2
                                                                ,
                                                                                            2
                                                       Yanda  212@ nda tanımlı  f x =-  x +  fonksiyonunun
                                                                                 ]g
                                                              6
                     y
                                                       grafiği verilmiştir. Bu eğri ile x ekseni arasında kalan bo-
                                                                              ,
                                                       yalı bölgenin alanını,  212@ nı 5 eşit alt aralığa bölerek
                                                                           6
                                                x      a) Riemann alt toplamı yardımıyla yaklaşık olarak
                                                           hesaplayınız.
                                                       b) Riemann üst toplamı yardımıyla yaklaşık olarak
                                                           hesaplayınız.
                                                       c) Alt aralıkların orta noktalarına göre Riemann  toplamı
                                                           yardımıyla  hesaplayınız.





                  ÇÖZÜM
                                                                         12 - 2
                6  , 212@ 5 eşit alt aralığa ayrılacağından ortak genişlik  xD =  =  2  olur .
                                                                            5
                     y                                   f x                   ,
                                                                             6
               a)                                    y = ]g fonksiyonunun  212@ 5 eşit alt aralığa ayrılarak
                                                     hesaplanan Riemann alt toplamı A ise
                                                     A =  D x f 4 +  D x f 6 +  D x f 8 +  D x f 10 +  D x f 12g
                                                             $ ] g
                                                                                               g
                                                                                                     $ ]
                                                                      $ ] g
                                                                                          $ ]
                                                                                $ ] g
                                                        =  2 $ - 14 +  2 $ - 34 +  2 $ - 62 +  2 $ - 98 +  2 $ -
                                                                                                     ]
                                                                g
                                                           ]
                                                  x                   ]    g    ]    g     ]    g       142g
                                                       =- 28 -  68 -  124 -  196 -  284
                                                       =- 700  olur .
                                                         f x
                                                     y = ]g fonksiyonunun grafiği x ekseninin altında kal-
                                                     dığından Riemann alt  toplamı negatif olur. Buna göre
                                                     f x ]g fonksiyonu ile x ekseni arasında kalan alan yaklaşık
                                                     olarak 700 birimkare bulunur.
               b)    y                               y = ]g fonksiyonunun  212@ 5 eşit alt aralığa ayrılarak
                                                         f x
                                                                               ,
                                                                             6
                                                     hesaplanan Riemann üst toplamı B ise
                                                           x f 2 +
                                                     B =
                                                         D
                                                                                                    $ ]
                                                                                $ ] g
                                                                                          $ ] g
                                                                      $ ] g
                                                                  $ ] g  D x f 4 +  D x f 6 +  D x f 8 +  D x f 10g
                                                  x    =  2 $ - g  2 $ - 14 + 2 $ - 34 +  2 $ - 62 +  2 $ - 98g
                                                              2 +
                                                                                    g
                                                                                          ]
                                                                                              g
                                                                                                    ]
                                                            ]
                                                                     ]
                                                                          g
                                                                               ]
                                                       =-  4 -  28 -  68 -  124 - 196
                                                       =-  420  olur .
                                                         f x
                                                     y = ]g fonksiyonunun grafiği x ekseninin altında kal-
                                                     dığından Riemann üst toplamı negatif olur. Buna göre
                                                     f x ]g fonksiyonu ile x ekseni arasında kalan alan yaklaşık
                                                     olarak 420 birimkare bulunur.
               İntegral
     324
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29