Page 6 - Seçmeli Psikoloji | 4.Ünite

4. ÜNİTE

4.4. KİŞİLİĞİN ÖLÇÜLMESİ

KONUYA HAZIRLIK
Bir dergide ya da İnternet sitesinde gördüğünüz “20 Soruda Kişiliğinizi Keşfedin” başlığıyla verilen
bir teste güvenir misiniz? Neden?

Kişilik testleri, bireyin kişilik özelliklerini ve davra-
nış biçimlerini belirlemeye ve çözümlemeye yarayan
testlerdir. Testlerin amacı bireyin ne yapabileceğini de-
ğil ne yapabildiğini ölçmektir. Bireylerin sosyal, kişisel
özelliklerini ve uyum düzeylerini ölçen kişilik testlerinin
puanlama ve değerlendirmeleri uzmanlık gerektirir. Ki-
şilik testleri, bir uzman tarafından uygulanıp yorumlan-
dığında anlam kazanan araçlardır. Uzmanlar için testin
uygulama süreci, testin kendisi kadar değerli bir bilgi
kaynağıdır.
Kişilik testleri eğitsel, mesleki ve rehberlik alanla-
rının tümünde kullanılsa da kişisel ve sosyal alanda Görsel 4.5: İyimser ve kötümser kişilik
daha çok tercih edilir. Birçok değişik unsurun etkileşi-
mi ile oluşan kişiliği ölçmek zordur.
Bir testin güvenilir olması, aynı kişiye değişik zamanlarda uygulandığında yaklaşık aynı sonucu vermesine bağ-
lıdır. Örneğin iyimser bir kişiliğe sahip biri güvenilir bir testte genel olarak hep iyimser çıkar (Görsel 4.5).
Geçerli bir kişilik testi, kişiliği doğru ölçecek şekilde hazırlanmış olmalıdır. Güvenilir ve geçerli kişilik testleri çok
ciddi ve yıllar süren psikometrik çalışmalar sonucunda oluşturulur.
Kişilik testleri uyum sorunu yaşayan, psikolojik desteğe ihtiyacı olan bireyleri tespit edip bu bireylere doğru
tanı koyulmasına kaynaklık eder. Ayrıca kimin hangi mesleğe uygun olduğunu belirlemek amacıyla da kullanılır.

Kişiliğin Ölçülmesi

Teknikler Testler
1. Otobiyografi 1. Anket ve envanter

2. Gözlem 2. Derecelendirme ölçekleri
3. Görüşme 3. Projektif testler

Otobiyografi: Bireyin öz yaşam öyküsünün kendisi
tarafından yazılı olarak anlatılması tekniğine otobiyog-
rafi denir (Görsel 4.6). Otobiyografide birey, geçmiş ve
şimdiki yaşantısı ile geleceğe ilişkin planlarını yazılı ola-
rak anlatır. Otobiyografi serbest ve planlı olmak üzere
iki şekilde yazdırılabilir. Serbest yazımda bireye hiçbir
yönlendirme yapılmaz. Sadece “Kendinizi tanıtan bir
kompozisyon yazınız.” şeklinde bir yönerge sunulur.
Planlı yazımda ise kişiye bazı konular verilerek sınır-
landırma ve yönlendirme yapılır. Bu konular: “Gelece-
ğe ilişkin düşünceleriniz nelerdir?”, “Ailenizin size nasıl
davranmasını isterdiniz?” vb. olabilir. Otobiyografinin
yorumlanmasında yazının uzunluğuna, düzenine, anla- Görsel 4.6: Otobiyografi
tımdaki eksikliklere (olay veya kişiler) ve tutarsızlıklara
bakılır.

118 RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ