Page 7 - Seçmeli Psikoloji | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Gözlem: Gözlem tekniği, bir ya da birden fazla araştırmacının bireyi değişik ortamlarda izleyerek elde ettikleri
verileri kaydetmeleri şeklinde tanımlanabilir. Örneğin araştırmacı kantinde, okul içinde ve dışında, oyun ortamın-
da öğrenciyi gözlemleyerek onun hakkında bilgi toplar. Gözlem, kişilik özelliklerini doğal ortamda izleme fırsatı
verir ve ayrıntılı bilgi sağlar ancak gözlenme etkisi ile gözlenen kişi doğal davranmayabilir. Ayrıca bu tekniğin
uygulanması uzun zaman gerektirir.
Görüşme: Görüşmecinin, kişiliğini ölçeceği birey-
le doğrudan doğruya iletişim kurmasına dayanan bir
tekniktir (Görsel 4.7). Görüşmede bireyin cevapları,
jestleri, mimikleri ve beden dili değerlendirilir. Elde
edilen sonucun güvenilir olması için görüşmecinin
uzman olması ve objektif değerlendirme yapması
gerekir. Görüşme yapılan kişinin doğal davranmama
ihtimali de unutulmamalıdır.
Derecelendirme Ölçekleri: Kişiliğin, başkaları
üzerinde bıraktığı etkilere bakılarak değerlendirilme-
sidir. Bireyi tanıyanlar onu çeşitli özellikleri bakımın-
dan değerlendirir. Derecelendirme ölçekleri, insanın
belli kişilik özelliklerine ne oranda sahip olduğunu
gösterir. Özellikler iki uç arasında sıralanır ve bunla- Görsel 4.7: Görüşme
rın derecelendirilmesi istenir. Değerlendiren kişinin
bakış açısı işin içine girdiğinden oldukça öznel bir
yöntemdir.

Örnek

Problem çözme becerisi
Çok iyi İyi Orta Zayıf Çok zayıf

Anket ve Envanterler: Anket; bireyin ailesi,
kişisel nitelikleri, duygu ve düşünceleri hakkın-
da bilgi elde etmek amacıyla hazırlanmış yazılı
veya sözlü sorular grubudur. Bu soruların neler
olacağı ve soru sayısı araştırmacının amacına
bağlı olarak değişir. “Tek başınıza zaman ge-
çirmekten hoşlanır mısınız?”, “Arkadaşlarınızla
hangi sıklıkta buluşursunuz?”, “İnsanlarla soh-
bet etmeyi sever misiniz?” vb. sorular yazılı veya
sözlü olarak sorulur ve bireyden soruları cevap- Görsel 4.8: Anket
laması istenir (Görsel 4.8). Anket pratik, ekono-
mik ve değerlendirilmesi kolay bir tekniktir.
Kişilik envanterlerinde ise kişilik özellikleri, ilgiler, ihtiyaçlar kısa kısa ve çok sayıda maddeyle belirlenir. Testin
uygulandığı kişilerden, kendisiyle ilgili maddeleri işaretlemesi istenir.

Örnek 1 Örnek 2
Ruh halim çok hızlı değişir. Kitap okumayı sosyal bir etkinliğe tercih ederim.

Evet Hayır Evet Hayır

RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ 119