Page 29 - Sosyoloji 1 | 1.Ünite

Sosyolojiye Giriş, Sosyolojinin Alanı, Yöntem ve Teknikleri 1. ÜNİTE

Sosyolojik Araştırmaların Tarihsel Gelişimi

HAZIRLIK SORULARI

Makro ve mikro kavramlarının ne anlama geldiğini önceki bilgilerinizden hareketle ifade ediniz.

KAVRAMLARIMIZ

Makro Yaklaşım, Mikro Yaklaşım

SOSYOLOJİDE MAKRO VE MİKRO YAKLAŞIMLAR

19. yüzyılın ikinci yarısında meydana gelen Fransız İhtilali hızlı geliştiği Fransa ve İngiltere’de alan araştırmalarının ilk
ve Sanayi Devrimi sonrasında yaşanan toplumsal sorunlar, örneklerine rastlanmaktadır. Le Play (Löpley), endüstri yaşa-
toplumsal yapıda oluşan hızlı ve köklü değişimler sosyolojinin mının işçi sınıfı üzerindeki etkilerini araştırmıştır. Onun, sanayi
bir bilim olarak ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Ayrıca pozitif kesiminde çalışan insanların sorunlarını belirleyebilmek
bilimlerin gelişmesi de toplum biliminin ortaya çıkması için amacıyla işçi aileleri üzerinde yaptığı çalışmalar, mikro yakla-
gerekli koşulları hazırlamıştır. Bu dönemde sosyolojinin kurucu- şımın ilk örneklerini oluşturur. Sosyolojide alan araştırmaları
ları sayılan Saint Simon (Sen Simon) ve Auguste Comte sosyo- yüz yüze etkileşimle yapılır. Alan araştırmasında araştırmacı
lojide kuramsal çalışmaların da öncüleri olmuşlardır. gözlem ve bizzat katılımla alanda araştırma yapar (Görsel 1.34)

Tarihsel açıdan bakıldığında sosyolojide önce kuramsal
çalışmaların yapıldığını, daha sonra alan araştırmalarına ağırlık
verildiğini görmekteyiz. Sosyolojide iki temel yaklaşımdan söz
edebiliriz: makro ve mikro yaklaşım. Günümüze kadar yapılan
sosyolojik çalışmaların pek çoğu sosyal sistemlerin ve sosyal
yapıların analiziyle ilgilenen makro yaklaşımlardır. Kuramsal
çalışmalarda makro yaklaşım önem kazanır.

Makro yaklaşımın temel ilkesi, toplumu bütünlüğü içinde
kavramaktır. Makro yaklaşımların ortak niteliği toplumları Görsel 1.34: Monogra mikro sosyolojik yaklaşımlarda sıklıkla kullanılan
bütün insanlık tarihi içinde ele almaları ve insanlığın doğuşun- bir tekniktir. Monogra tekniğini ilk kez Le Play kullanmıştır.
dan bugüne kadar meydana gelebilecek olayları açıklayabile- Mikro yaklaşım, toplumdaki sorunların belli kesitinin
cek modeller ortaya koymaya çalışmalarıdır. Bu yaklaşım incelenmesi, sorunların giderilmesi yolunda plan ve
ekonomik sistemlerin ya da toplumsal sınıfların oluşumu gibi programlar yapılması amacına yöneliktir. Makro yaklaşım,
geniş konuları ele alır. gündelik yaşamın ardındaki kurumsal yapıları anlamak,
mikro yaklaşım ise büyük kuramsal kalıplara ışık tutmak için
Mikro yaklaşım ise toplumsal gruplar ve bireylerin birbirle- gereklidir. Sonuç olarak yüz yüze iletişim, her türlü toplum-
riyle etkileşimlerini ele alır. İnsanların günlük davranışlarının, sal birlikteliğin ve oluşumun öncelikli gereği olduğundan
yüz yüze iletişim durumlarıyla beraber ele alınmasına mikro çözümlemeleri makro kuramsal çözümlemelerden
genel anlamda mikrososyoloji denmektedir. Sanayileşmenin ayrı tutabilmek imkânsızdır.
Sosyolojik Teoriler Yaklaşımlar Teorilerin Özellikleri Anahtar Kavramlar

Sembolik Mikrososyolojik İnsanların yüz yüze etkileşim kurmak ve Semboller, etkileşim,
toplum yaşamı oluşturmak için
Etkileşimcilik Yaklaşım kullandıkları sembolleri araştırır. anlamlar, tanımlar

Fonksiyonel Makrososyolojik Toplumu oluşturan parçaların Yapı, işlevler
(gizil veya açık),
İşlevselci Analiz Yaklaşım birbiriyle olan ilişkilerini araştırır. işlevsel olmayan denge

Makrososyolojik Toplumdaki kıt kaynakları kullanmak Eşitsizlik, güç, iktidar,
Çatışmacılık Yaklaşım için verilen mücadeleyi ve egemen güçlerin çatışma, rekabet,
sömürü, istismar
güçsüzleri nasıl kontrol ettiklerini araştırır.
Tablo 1.2: Sosyolojide kullanılan yaklaşımlar

39