Page 21 - Tarih 10 - Ünite 4

4. ÜNİTE

Çini sanatında (Görsel 4.22) Selçuklu
Dönemi’nin ardından, Osmanlıların İz-
nik’te bir çini merkezi kurmasına kadar
duraklama yaşanmıştır. Osmanlı Dö-
nemi’nde İznik ve Kütahya’dan sonra
Bursa, Edirne ve İstanbul da önemli çini
merkezleri olmuştur. XV ve XVI. yüzyıl-
larda mimari ile kaynaşan çini süsle-
melerinin en güzel örnekleri; İznik Yeşil
Camii, Topkapı Sarayı Çinili Köşk, Bursa
Yeşil Camii ve Yeşil Türbe’dir. Osmanlı
Dönemi’ndeki çinilerde, Selçuklulara
nazaran renklerde de artış olmuştur.
Bu dönemde yeşil, mavi ve siyah ile
beyaz, sarı ve fıstıki yeşil kullanılma-
Görsel 4.22 ya başlamıştır. Rüstem Paşa Camii ve
Yeşil Cami Mihrabı (İznik) Türbesi’ndeki çinilerde kırk bir çeşit lale motifi kullanılmıştır.
Günümüzde çini sanatı Kütahya’da yaşatılmaktadır.

Taş süsleme sanatı, XV. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde hızla geliş-
me göstermiştir. İlk dönem Osmanlı mimarisinde taş işlemeciliği,
daha çok yapıların dış kısmında uygulanmıştır. Bu uygulamaların
ilk örnekleri Bursa Yeşil Camii yüzey süslemesinde ve Edirne
Eski Camii minberinde görülmüştür. Mimari anıtlarda ve mezar
taşlarında kullanılan ve yapıldığı yörenin özelliklerini gösteren
motifler, gündelik eşyalarda da kullanılmıştır. Mezar taşlarında bir
gelenek olarak kadın, çocuk, erkek ve meslek başlıkları yapılmış
ve bu başlıklar ölenin sosyal durumu ile o dönemin kıyafetleri
hakkında bilgi vermiştir.

Hat, yazıyı estetik ölçülere bağlı
kalarak güzel bir şekilde yazma
sanatıdır. İslamiyet’te dinî yapı-
larda resim bulunması uygun gö-
rülmediği için bunun yerini yazı
sanatı olan hat almıştır. Hat sa-
natı, zamanla mimari dekorların
başlıca zenginliği ve bütün de-
koratif sanatların da önemli bir
unsuru hâline gelmiştir. XV. yüz-
yılda Amasyalı Şeyh Hamdullah,
“Hattatların Kıblesi” adını almış
ve o zamanki İslam dünyasındaki
bütün hattatların üstadı olmuştur
Görsel 4.23 (Görsel 4.23). Sultan II. Bayezid, yazı yazarken onun hokkasını
Şeyh Hamdullah hattıyla yazılmış
Kur’an-ı Kerim sayfası tutacak kadar Şeyh Hamdullah’a saygı göstermiştir. Şeyh Ham-
dullah’tan sonra Ali Bin Yahya Sofi, Karahisarlı Ahmet, Hafız
Osman gibi hattatlar yetişmiştir.

116