Page 22 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 3

ATATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILABI

3. 5. 6. Güzel Sanatlar ve Spor
Oku-yorum
Türk inkılabının toplum hayatına getirdiği en büyük dönüşümlerden birisi
Atatürk yaşamı süresince karşılaştığı de güzel sanatlar alanında olmuştur. Sanat, her zaman bireylerde heyecan ve
her Mehmetçikle ilgilenmiştir. O gü- duygu oluşturma aracı olmuştur. Sanatın bireylerde oluşturduğu yüksek ruh,
cünü paylaşıldıkça artan ve kalpleri Atatürk’e göre bir milletin ilerlemesini sağlamaktadır. Atatürk bu konuyu:
fetheden sevgiden almıştır. “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir.” sözü
Bir seyahatinde, kolordu binasının
kapısında aslan yapılı bir mehmetçik ile ifade etmiştir.
gördü. Çağırdı ve iltifat etti. Sordu:
-Sen güreş bilir misin? Atatürk’e göre: “Sanat, güzelliğin ifadesidir. Bu anlatım sözle olursa şiir,
Yanındakilerden en kuvvetli görü- ezgi ile olursa müzik, resim ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykelcilik,
nenlerle mehmetçiği güreştirdi. yapı ile olursa mimarlık olur.” Atatürk, sanat alanındaki gelişmelere öncü-
Genç asker daima galip geliyordu. lük ederek çağdaş uygulamaların hızlı bir biçimde gelişmesini sağlamıştır.
Çok neşelendi, ayağa fırladı. Bu doğrultuda çağdaş sanat kuruluşları kurulmuş ve bu kuruluşlara süreklilik
Ceketini çıkarıp mehmetçiğe ense kazandırılmaya çalışılmıştır.
tuttu:
-Haydi, bir de benimle güreş!
Saf ve temiz Anadolu çocuğu Ata- Resim alanında, klasik sanatlar yanında çağdaş Batı resmi ile ilgili çalışma-
türk’ün yüzüne hayranlıkla baktı: ların yapılmasına zemin hazırlanmıştır. 1926’da açılan Gazi Eğitim Enstitiü-
-Atam, dedi. Senin sırtını yedi düvel sünde resim bölümü açılmıştır. 1928’de Osmanlı döneminden kalan Sanayi-i
yere getiremedi. Bir Mehmet mi bu Nefise Mektebi, Güzel Sanatlar Akademisine dönüştürülerek çağdaş bir nite-
işi başarır? lik kazandırılmıştır. 1937’de İstanbul Resim ve Heykel Müzesi açılmıştır. Gü-
Gözleri doldu ve ağlamamak için zel Sanatlar Akademisine giremeyen Türk ressamlarından bir kısmı, Müstakil
gülmeye çalıştı. (Kemal Arıburnu, Ata- (Bağımsız) Ressamlar Birliğini kurmuşlardır.
türk’ten Anılar, .s. 104.) Kısaltılmıştır.
Osmanlı Dönemi’nde çalışma yapılmayan heykelcilik, Cumhuriyet Döne-
Sporun toplumsal hayatı etkileyen
yanları neler olabilir? mi’nde bir hayli ilerleme göstermiştir. Atatürk’ün, Mimar Sinan’ı kastederek,
Türk Tarih Kurumuna söylediği “Sinan’ın heykelini yapınız.” sözü, Türk bü-
yüklerinin heykellerinin yapılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu çalış-
malar çerçevesinde ilk Atatürk heykeli, İstanbul’da Sarayburnu’na dikilmiş-
tir. Yenigün gazetesinin açtığı kampanyanın sonucunda 1927’de Ankara’ya
bir Zafer Anıtı yapılmıştır. 1928 yılında ise İstanbul Taksim Meydanı’nda,
Taksim Cumhuriyet Anıtı açılmıştır.

Müzik alanında klasik Türk müziği yanında halk müziği araştırmaları ve çok
sesli Batı müziği çalışmalarına yer verilmiştir. 1924’te Musiki Muallim Mek-
tebi (Müzik Öğretmen Okulu) kurulmuştur. 1932’de Cumhurbaşkanlığı Filar-
moni Orkestrası kurulmuş, 1934’te Millî Musiki Akademisi, 1936’da Ankara
Konservatuvarı açılmıştır.

Tiyatro alanındaysa Osmanlı döneminde faaliyet gösteren Darülbedayi,
1934’te çağın gereklerine göre İstanbul Şehir Tiyatrosuna dönüştürülmüştür.

Atatürk, Türk milletinin sanatla duygusal niteliklerinin gelişmesi yanında
spor faaliyetlerine önem vermiştir. Atatürk, bireylerin gelişiminde zihinsel ve
sanatsal gelişim kadar bedensel gelişimin de önemli olduğuna inanmıştır. Ata-
türk Türk milletinin tarih boyunca güreş, ata binme ve cirit gibi spor faaliyet-
leriyle çevresel şartlara daha dirençli olduklarını vurgulamıştır. Ama bunlarla
yetinmemeyi, çağın spor tekniklerine de sahip olmayı Türk milletine işaret
etmiştir. Bu konuda Atatürk, Türk milleti için spor faaliyetlerinin önemini
şöyle anlatmıştır: “Türk sosyal bünyesinde spor hareketlerini düzenleme gö-
revinde bulunanlar, Türk çocuklarının spor hayatını yükseltmeyi düşünürken,
sadece gösteriş için herhangi bir müsabakada kazanmak amacıyla spor yap-
mazlar. Esas olan, bütün her yaştaki Türkler için beden eğitimini sağlamaktır.
‘Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur.’ sözünü atalarımız boşuna söyleme-
Görsel 3.17: Atatürk ve gençlik mişlerdir.” (Görsel 3.17).

Türk Tarih Kurumu kuruldu. I. Türk Tarih Kongresi toplandı.
1931 1932

120 15 Nisan