Page 28 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 3

ATATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILABI

İzmir İktisat Kongresi’nde yapılan çalışmalar sonucu Misak-ı İktisadi benim-
sendi. Ekonomi andı anlamına gelen Misak-ı İktisadi, Millî Mücadele vererek
siyasal bağımsızlığını kazanan Türk milletinin, kendi kaynak ve yeterlilikle-
rini kullanarak millî bir ekonomi kurmasını öngörüyordu. Böylece savaşla
kazanılan siyasal bağımsızlık, ekonomik bağımsızlıkla desteklenerek tam ba-
ğımsızlığa ulaşılacaktı.
Sıra Sizde
Sizce Misak-ı İktisadi, neden Misak-ı Millî’nin tamamlayıcısı-
dır?

Ekonomi demek her şey demektir. Yaşamak için, mutlu olmak
için, insan varlığı için ne gerekli ise onların hepsi demektir.

Misak-ı İktisadi’den sonra sanayici, tüccar, esnaf ve çiftçi temsilcileri ekono-
mik bağımsızlık için alınması gereken önlemleri sıraladılar. Kongre sonucun-
da millî ekonominin kurulması için şu kararlar alındı:

1. Devlet, özel sektörün gerçekleştiremediği girişimlere bizzat el atarak eko-
nomik görevini yerine getirecek.

2. Yurt içi ham madde üretimine dayalı sanayi dalları kurulacak.

3. Özel girişime kredi sağlayacak bir devlet bankası kurulacak.

4. Küçük üretimden, fabrikalara geçilecek.

5. Yabancıların kurdukları tekellerden kaçınılacak.

6. Sanayi desteklenecek ve millî bankalar kurulacak.

Alınan bu kararlar doğrultusunda yapılan yatırımlar ve düzenlemeler ekono-
mide verimliliği artırdı. Uzun yıllar boyunca verilen savaşlar sonucu yıpranan
ülke ekonomisi düzene girdi. Özellikle yatırımların ve düzenlemelerin yerli
imkânların kullanılarak yapılmasıyla millî kaynaklardan tasarruf sağlandı.
Ekonomide dışa bağımlılığı azalan Türkiye, buna eş olarak siyasal anlamda
da gücünü artırdı.

Bilgi Notu Yeni Türkiye Cumhuriyeti ekonomik alanda toparlanmaya çalışırken 1929’da,
Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayan ve bütün dünyayı saran “Dünya
1929 Dünya Ekonomik Bunalımı: Ekonomik Bunalımı” Türkiye’yi de olumsuz etkiledi. Türkiye’nin dış ticareti
24 Ekim 1929’da New York (Niv genel olarak tarımsal ürün ve ham madde satımına bağlıydı. Ekonomik buna-
York) Borsasının çökmesiyle baş- lım sonucu dünya çapında ham madde ve tarım ürünleri fiyatlarının düşmesi
lamıştır. İki dünya savaşı arasında Türkiye’nin dış ticaretini olumsuz etkiledi. Dış ticaret hacminin daralması
yaşanan ve dünyayı etkileyen eko-
nomik krizlerin en büyüklerinden Türkiye’de iflasların yaşanmasına neden oldu. Ticaret şirketleri, sanayiciler
biridir. Birinci Dünya Savaşı yılla- ve çiftçiler üretimi artırmak üzere almış oldukları kredileri ödeyemedi. So-
rının olumsuz etkileri, 1929 Dünya nuçta piyasa mekanizmasının artık işlemediği görülmeye başlandı. Türkiye
Ekonomik Bunalımı’nın nedenle- bu darboğazdan kurtulmak için devletçi ekonomi anlayışına yöneldi. Özel gi-
rinin başında gelmektedir. Savaş rişimin gücünün yetmediği pek çok sektör desteklendi ya da devlet tarafından
yıllarında tükenen mallara karşı kuruldu. Ayrıca planlı ekonomi anlayışı benimsendi.
talep artışının yaşanması geçici bir
büyümeye yol açmıştır. Bu büyü- 1934’te yürürlüğe konulan “Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı” ile kalkınma
meden en fazla pay alan ülkelerde hamlesi devlet gözetiminde ve müdahalesiyle gerçekleştirilmeye başlandı. Bu
meydana gelen talep artışı enflas-
yona neden olmuştur. dönemde yapılan bütün yatırımlar devletçilik ilkesiyle yapıldı.

Türk kadınlarına milletvekili seçme ve
seçilme hakkı verildi. İlk Türk operası “Özsoy” sahnelendi.
1934 1935

126 5 Aralık