Page 8 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 - Ünite 4

DESTAN/EFSANE

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. “O katı yürekli adam alt eder seni.” cümlesindeki altı çizili kelime gruplarının anlamlarını cümlenin
bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
2. Okuduğunuz metindeki kahramanlardan Akhilleus ile Hektor’ın kişilik özelliklerini metinden yola
çıkarak açıklayınız.
3. Metinde anlatıcının kim olduğunu ve hangi tip bakış açısı kullandığını belirleyiniz.
4. Hektor’ın ölümü üzerine eşinin nasıl bir tepki gösterdiğini, hangi ruh hâli içerisinde olduğunu me-
tindeki dizelerden örnek göstererek belirtiniz.
5. Okuduğunuz metinden alınan “bir altın terazi kurdu baba tanrı,/acıklı ölümün iki tanrıçasını koy-
du kefelere,/biri Akhilleus’unkiydi, biri at sürücüsü Hektor’unki./ortasından tuttu kaldırdı terazi-
yi,/ağır bastı Hektor’un kara günü./kefe düştü yuvarlandı Hades’e dek.”dizelerinden yola çıkarak
o dönemdeki kader anlayışıyla ilgili çıkarımlarda bulununuz.
6. Okuduğunuz metinde kalıp olarak kullanılan ve yinelenen ifadeleri gösteriniz, bu kullanımların
metnin anlatımına nasıl bir katkı sağladığını belirtiniz.
7. Metinde, tanrıların olayların akışına müdahale ettikleri bölümleri gösteriniz.
8. Hektor ve Akhilleus, aralarındaki mücadelenin sonunda birbirlerine nasıl bir tavır alacaklarını ifa-
de ederler? Metinden hareketle açıklayınız.
9. Tanrılar olaylara müdahale etmeselerdi Akhilleus ile Hektor’ın mücadelesi nasıl sonuçlanabilirdi?
10. Okuduğunuz metinde, doğadan alınan ve benzetme yapmak için kullanılan varlıkları belirleyip
söyleyiniz.
11. Okuduğunuz metnin şekil özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.

12. Metin destan türünün hangi özelliklerini taşımaktadır? Metinden örneklerle açıklayınız.

ŞAİRİN BİYOGRAFİSİ

HOMEROS: Nerede doğduğu ve ne zaman yaşadığı kesin olarak bilinme-
mektedir. Egeli olduğu sanılan Homeros, sözlü edebiyat geleneğini sürdüren
bir ozandı. Homeros’un önemi, sözlü gelenekte doğan hikâyelere artık değiş-
tirilemeyecek kesin biçimlerini vererek İlyada ve Odysseia adlı destanları der-
lemiş olmasından kaynaklanır. Bu iki büyük destan, Yunan mitolojisi için hem
ilk hem de en büyük yazılı kaynaktır. Homeros’un derlediği destanlar yüzyıl-
lar boyunca özellikle güzel sanatlarda sanatçılara ilham kaynağı olmuştur. Temsilî

DİL BİLGİSİ

1. “Dağlarda bir çaylak, kuşların en hızlısı/Nasıl kolayca saldırırsa ürkek bir kumruya” dizelerindeki
“ürkek bir kumru” sıfat tamlamasında bir ad hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır. Siz de me-
tinden buna benzer örnekler bulunuz. Bulduğunuz örneklerin altını çiziniz.
2. Okuduğunuz metinden alınan “Sen öldün Hektor, kol kanat olamazsın ona” dizesinde virgül, sı-
ralı cümleleri ayırmak için kullanılmıştır. Siz de okuduğunuz metinden virgülün diğer kullanım
amaçlarına örnekler bulunuz.

141