Page 24 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 6.Ünite

6. ÜNİTE

5. Hikâyedeki olayları gerçekleşme sırasına göre belirleyerek aşağıdaki şemalara yazınız.

6. “Mekân ve dekor geleneksel Türk tiyatrosunda standart bir özellik göstermesine karşılık modern ti-
yatroda aynı eserin farklı temsillerinde, metinle ilişkili veya metinden bağımsız olarak farklı mekân
ve dekor uygulamaları vardır.” Bu bilgiden hareketle okuduğunuz metinde dekorun nasıl düzen-
lenmesi gerektiğini söyleyiniz.

7. Metnin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?
8. Okuduğunuz metinde güldürü ögeleri nelerle sağlanmıştır? Metinden örnekler vererek açıklayınız.
9. Okuduğunuz metinde geleneksel Türk tiyatrosuna benzeyen yönleri gösteriniz.
10. Dönemin sosyal ve kültürel yaşantısı okuduğunuz metne nasıl yansımıştır?

YAZARIN BİYOGRAFİSİ

İBRAHİM ŞİNASİ (1826-1871): Tanzimat Dönemi şair ve yazarlarından-
dır. İstanbul’da doğan Şinasi, bir dönem memurluk görevinde bulundu. Bu sı-
rada Paris’e gitti ve orada maliye bölümünde okudu. Dönüşünde Âgah Efendi
ile birlikte Türk edebiyatında ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl’i ve sonra
tek başına Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkardı. Bir süre sonra Tasvir-i Efkâr’ı Na-
mık Kemal’e bırakarak tekrar Paris’e gitti. Tanzimat edebiyatına öncülük eden
Şinasi, bu dönemde pek çok ilke imza attı. Tercüme-i Manzume adıyla Fran-
sızcadan ilk şiir çevirilerini yaptı. İlk yerli tiyatro eserini (Şair Evlenmesi) ve
ilk makale örneğini (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi) yazdı. Şiirlerinde ilk defa eski şekiller içinde
yeni kavramlara yer verdi. Türk edebiyatında noktalama işaretlerini ilk kez kullanan yine Şinasi
oldu. Müntahabat-ı Eş’ar, Durub-ı Emsal-i Osmaniye sanatçının önemli eserlerinden bazılarıdır.

DİL BİLGİSİ

1. Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerin yükleminin türüne göre
çeşitlerini söyleyiniz.

• Sanki bir telâş ile beni böyle uykudan kaldırıp da getirmenin ne mânası var?
• Zira bana nikâh ettiğiniz kız bu değildir.
• İşte o boş yere döktüğü gözyaşlarına acıyıp da şimdi ona ağlıyormuş.
• Öyle, işinden kaldığına asla razı olmam.
2. Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Cümlelerde yer alan noktalama işaretleri-
nin cümlelerdeki kullanım amaçlarını belirtiniz.
HİKMET EFENDİ – Ey benim sevgili dostum!
MÜŞTAK BEY – Daha bitmedi mi?
HİKMET EFENDİ – Vay! Dur bakalım, başlıyayım.

236