Page 19 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 6.Ünite

TİYATRO

8. Metindeki temel çatışmayı ve bu çatışma etrafında metinde yer alan diğer karşıtlıkları belirleyiniz.
9. “Bayram yerlerinde hani ayaklı bir kutunun içinde daima değişen resimleri seyrettiren adamlar gibi
al gözüm diye söze başladım ben de sonunu getirdim.” Metindeki bu cümle o dönemde bayram
yerlerindeki eğlence kültürü ile ilgili fikir vermektedir. Siz de metinden o dönemin sosyal ve kültü-
rel yaşamıyla ilgili bilgi veren cümleleri bulunuz.

10. “Ben sizin gerek valideniz merhumenin, gerekse peder merhumun çok nân’ü nimetleriyle perverde
oldum. Tabii sizi himaye yegâne vazifemdir..” okuduğunuz metinden alınan bu cümleler Türk top-
lumunun manevî değerleriyle ilgili size nasıl bir fikir vermektedir?
11. Orta oyununda Acem, Kürt, Arap, Yahudi, Laz, Çerkez gibi karakterler vardır. Bu karakterlerin orta
oyununda yer alması Türk toplumunun hangi toplumsal özelliğinin göstergesidir?

DİL BİLGİSİ

1. Okuduğunuz metinden alınan “Hazırda elimin altında bir fotoğrafçı dükkânı var.” cümlesi anlamı-
na göre olumlu, yüklemin yerine göre kurallı ve yüklemin türüne göre isim cümlesidir. Buna göre
aşağıda verilen cümleleri anlamına, yükleminin yeri ve türüne göre inceleyiniz.

Hamdiciğim bu makine olmayan şeyi çekmiyor.
O toz Akif de kim oluyor?
Bitir şu işi artık..
Ayol, ben korkarım bunlardan
Ne oluyor İsmail?
2. PİŞEKÂR ‒ Hayır efendim yani sözüme gel diyorum. Bak, birader sana muntazam bir fotoğraf
makinası (objektifin kapağını açar.) Al gözüm sana……
Okuduğunuz metinden alınan bu cümlede yay ayracın kullanım amacını açıklayınız. Metinden
bu kullanıma benzer örnekleri gösteriniz.

OKUYUNUZ

Ünver Oral’ın Beş Ortaoyunu adlı kitabından Dünyada Mekân Yahud Hilekâr adlı oyunun giriş
bölümü verilmiştir. Oyunun tamamını kitaptan okuyarak ortaoyunundaki tiplerle ilgili edin-
diğiniz bilgileri sınıfta paylaşınız.

PİŞEKÂR - “Bursa şehridir aslım
Hacıehvad denilir namım
Safa meddahıdır tabım
Zahir bir tane geldim ben aman aman...”
diye başlar Türk hayal oyunu Karagöz. Hacivat’ın söylediği böyle bir perde gaze-
liyle. Peki ya ortaoyunu? Cevabı hazır... Efendim hepiniz hoş geldiniz...
KLARNET - Buyur benim ustacığım.
PİŞEKÂR - Efendim, ben yapmadım fotoğraf makinesi çekti.
PİŞEKÂR - Bu da hisap değildir.

231