Page 41 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 4.Ünite

ROMAN

YAZARIN BİYOGRAFİSİ
CENGİZ AYTMATOV (1928-2008): Kırgız edebiyatı yazarlarındandır. 1928’de
Kırgızistan’ın başkenti olan Frunze’ye (Bişkek) bağlı bir köyde doğdu. İlkoku-
lu köyünde tamamlayan Aytmatov, ortaokulu bölge okulunda bitirdi. II. Dün-
ya Savaşı sırasında erkek nüfusun azalması nedeniyle henüz 15 yaşındayken
köyünde sekreterlik yaptı. Hikâye yazmaya da bu yıllarda başladı. Savaştan
sonra veterinerlik okulunda okuyan yazar, daha sonra Kırgızistan Tarım Ens-
titüsünden mezun oldu. Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesini bitiren
Aytmatov, eserlerinde milletinin tarihi boyunca kazandığı sosyal, siyasi, ahla-
ki, kültürel, edebî yani bütün maddi ve manevi değerlerini yansıttı; yaşadığı
coğrafya insanının acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazarak yaşa-
nanları ölümsüzleştirdi. Eserlerinde özellikle Manas destanından izler bulmak mümkündür. Genel-
likle savaş ve aşk konularını işleyen yazar, eserlerini Kırgızca ve Rusça olarak yazdı. Aytmatov’un
Cemile, Selvi Boylum Al Yazmalım, Toprak Ana, Erken Gelen Turnalar, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra
Bedel hikâye ve roman türünde yazdığı eserlerinden bazılarıdır.

DİL BİLGİSİ

1. Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki paragrafın konusunu sözlü olarak ifade ediniz.
Böyle oğlumla yan yana bulunmak hiç de kolay iş değildi. Ona oğlum diyemiyor, başka kişiye baba
diye konuştuğunu görünce içim parçalanıyordu. Aysel, benim sevgili Aysel’imin yanında oldu-
ğunu bilmek istemiyorum. Onun yüzüne bakmaya hakkım yoktu çünkü. Buralara nasıl gelmişti!
Gerçekten beğenmiş, evlenmiş miydi! Ne öğrenebilirdim, bana yabancı insan gibi bakıyor, yüzün-
de sıcak bir esinti bulamıyordum. Gerçekten bu kadar fazla mı nefret etmişti benden? Ya Bayte-
mir? Benim kim ve nasıl bir adam olduğumu sezmiyor muydu acaba? Benimle Samet arasındaki
benzeyişi sezemiyor muydu! Acaba geçitten birlikte kamyon sürdüğümüzü neden çıtlatmak iste-
miyordu! Ya da bunları gerçekten unutmuştu.
2. Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Cümlelerde yer alan noktalama işaretle-
rinin cümlelerdeki kullanım amaçlarını sözlü olarak belirtiniz.

Baytemir sevgiyle Samet’in kulağını çekti ve:
“Varını yoğunu, zenginliğini gösterdin ha!” dedi.

OKUYUNUZ

Kırım edebiyatının temsilcilerinden Cengiz Dağcı’nın aşağıda bir parçası verilen Korkunç Yıl-
lar adlı otobiyografik romanını okuyunuz. Eserle ilgili değerlendirmelerinizi sınıfta sözlü olarak
paylaşınız.

Bahçesaray’a girdiğimiz zaman akşam oluyordu. Basık evlerin damları üzerine akşamla beraber
sonsuz bir ıstırap çöküyor gibiydi. Bazen oradan buradan, kısık ve gamlı ses işitiliyordu. Bazı evler-
de bir şavk yanıp sönüyordu. Bazısında, sıkıntılı akşam saatlerini biraz olsun ferahlatmak ister gibi,
lâmbalar yanıyordu. Bazı evlerin önünde elleri değnekli, kalpaklı, bol şalvarlı ihtiyarlar görülüyor
ve sessizce, başlarını önlerine eğmiş, değneklerini yere vura vura, karanlıklara dalıp bir taraflara gi-
diyorlardı. Bahçesaray’ın akşam hayatı bana önce böyle sakin ve neşesiz görünmüştü. Ama aslında
böyle değildi. Yalnız insanlar değil, hava, gök, sular, evler bile, Çürüksu’nun kenarında, hanlarımızın
mezarları bulunan bu toprağın geçmişteki saadetini sessizce dinler gibiydiler. Bahçesaray’ı ilk defa
görüyordum. Ertesi gün ben de onun sırrına erdim. Bahçesaray, gözlerimin önünde sessiz ve canlı bir
panorama gibi kaldı. En kara günlerimde ona bakıp içimin ateşlerini söndürürüm.

187