Page 11 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 - Ünite 4

Masal / Fabl

Grimm Kardeşler olarak tanınan Jacob
(Yakop) ve Wilhelm (Vilhelm) Grimm, Alman-
ya’da halk arasında yaşayan masalları derle-
yerek 1812 yılında Çocuk ve Yuva Masalları
adıyla yayımlamışlardır. Bu masallar Grimm
Masalları adıyla tanınmıştır. Kibritçi Kız ma-
salıyla tanınan Danimarkalı yazar Andersen
1835 yılında Çocuk Masalları adlı eserini ya-
yımlamıştır. Andersen’in birçok masalında
iyilik ve güzellik üstün gelirken kendi yaşa-
mından izler taşıyan masallarında iyimser-
liğin yerini kötümserlik ve hüzün almıştır.
Andersen’in bazı masalları fabl özelliği taşı-
maktadır.

Türk edebiyatında Uygur Dönemi ese-
ri olan Kalyanamkara ve Papamkara masal
özelliği gösteren ilk eserlerdendir. Osmanlı
Dönemi’nde sözlü gelenekten derlenerek ha-
zırlanan Billur Köşk, ilk Türk masallarındandır.
XIX. yüzyıldan itibaren, Türk Halk Edebi-
yatının sözlü ürünleri içinde “kıssa” adıyla
anılan masal için “mesel” sözcüğü kullanıl-
maya başlanmıştır. Masal sözcüğünü gerçek
anlamına bağlı olarak kullanan ilk sanatçı
Namık Kemal’dir. Namık Kemal; masalı eğitici, Zümrüdüanka (temsilî)
terbiye edici özellikte, bütünüyle hayalî olay-
lardan meydana gelen bir anlatım türü olarak tanımlamıştır. Halkın dilinde yaşayan masalları Pertev
Naili Boratav, Eflatun Cem Güney, Naki Tezel gibi araştırmacılar derleyerek yayımlamıştır.
Türk masal kahramanları devler, cadılar gibi olağanüstü özelliklere sahip varlıklar ile insanlar ve
hayvanlardır. Masallarda padişah, Hızır, derviş, hükümdar, Keloğlan vb. iyiliği temsil ederken devler,
cadılar, vezirler vb. kötülüğü temsil eder. Masallarda sık rastlanan hayvanlar ise tilki, aslan, Zümrü-
düanka’dır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şehzade ile Gulyabani adlı masalda bulunan kültürel unsurları belirleyiniz.
2. “Beni koru ki Allah da seni korusun! Beni öldürme ki, Allah da senin canını almasın!” sözüyle anlatıl-
mak istenen nedir? Açıklayınız.
3. Masaldaki karşılaşmaları ve temel çatışmayı belirleyiniz.

4. Masalın olay örgüsünü belirleyiniz.
5. Metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyiniz.

6. Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirleyiniz.
7. Şehzade ile Gulyabani metni ile Tasa Kuşu metnini biçim özellikleri açısından karşılaştırınız.

123