Page 149 - Yönetim Bilimi (Tüm Kitap)

Yönetim Biliminde Yeni Yaklaşımlar

4.5.4. Kriz ve Krize Yol Açan Sebepler
Kriz; zamanı ve niteliği bilinmeyen, aniden ortaya çıkarak bir örgütün, toplu-
mun veya devletin rutin sistemini bozan ve hatta varlığını tehlikeye sokan,
önleme mekanizmalarının yetersiz kaldığı gerilim durumudur. Kriz dönem-
lerinde çabuk karar almak, acil eyleme geçmek hayati önem taşır. Krize yol
açan sebepler,

1. Deprem, sel vb. ile çevre kirliliği yüzünden oluşan doğal felaketler
2. Yüksek enflasyon vb. ekonomik sebepler

3. Değer yargılarının değişmesi, toplumsal ve kültürel sorunlar
4. Toplumsal hayatı değişmeye zorlayan teknolojik değişimlerdir.

Ayrıca merkezî ve esnek olmayan örgüt yapısı; işletmeye duyulan güvenin
azalması; etkin iletişimin sağlanamaması; yöneticilerin değişime açık olma-
maları, uyumsuzlukları, zamanında harekete geçmemeleri ya da başarısız
girişimlerde bulunmaları krizlere neden olabilir (Görsel 4.15).

Kriz yönetiminin temel amacı mümkünse krizi ortaya çıkmadan önlemek,
mümkün değilse örgütü kriz durumuna hazırlamak ve krizi en az hasarla
atlatmaktır. Kamu yönetimi açısından bakıldığında, Türkiye’de kriz yönetimi
çalışmaları 1997 yılında başlamıştır. Farklı bakanlıklara bağlı Afet İşleri Ge-
nel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü gibi kurumların tek bir çatı
altında toplanması yerine Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi, Türkiye Acil
Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü gibi yeni yapılar oluşmuştur.

Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi (BBKYM) Türkiye’nin toprak bütünlüğü-
ne, egemenlik haklarına, yönelik tehditler, doğal afetler; büyük nüfus hare-
ketleri, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, nükleer ve kimyasal
madde kazaları, ağır ekonomik bunalımlarda en geniş yetkili organdır.
Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü (TADYGM), ülke güvenliğini
etkileyecek ölçekteki doğal afetler, yangınlar, kazalar ve göç hareketleri ile
ilgili çalışmaları yürüten kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağ-
lamak amacıyla kurulmuştur.
Sivil savunma, savaşta ve afetlerde
halkın can ve mal kaybını en aza in-
dirme amacını taşır ve tüm savunma
faaliyetlerinin en önemli unsurların-
dandır.
Türkiye’deki bir diğer kriz (afet) yö-
netimi kuruluşu olan Afet İşleri Genel
Müdürlüğünün görevi deprem, yan-
Görsel 4.15: Tecrübesiz yönetici
gın, su baskını, yer kayması, kaya
düşmesi, çığ ve benzeri afetlerden önce ve sonra alınacak tedbirlerle yapı-
lacak yardımları tespit etmek ve bunların uygulamasını sağlamaktır.
147