Page 106 - Türk Dili ve Edebiyatı Farklılaştırılmış Öğretim Etkinlikleri

Türk Dili ve Edebiyatı

10.SINIF - FARKLILAŞTIRILMIŞ ÖĞRETIM ETKINLIKLERI

Bu bilgilendirmeden sonra etkileşimli tahtadan öğretmenin daha önceden hazır-
ladığı metnin dil ve anlatım özellikleri ve yapı unsurlarıyla ilgili önermelerin yer al-
dığı tanılayıcı dallanmış ağaç testi açılır (ÜF1). Gönüllü öğrencilerden başlanarak
etkinlik tahtada gerçekleştirilir (İF2). Yanlış cevap veren öğrencilere anında dönüt
verilerek destekleyici yönlendirme ile doğru çıkışı bulmaları sağlanır.

Öğretmen ders kitabında yer alan “Dede Korkut Hikâyeleri”nden bir hikâye örneği
açar ve öğrencilerden metnin içeriğine, yapı unsurlarına, dil ve anlatım özellikleri-
ne, metnin yazıldığı dönemle ve toplumla ilişkisine bakmalarını ister (İF3). Öğret-
men öğrencilere sorular yöneltir. Gelen cevaplar öğretmen tarafından metinden
örnekler verilerek değerlendirilir (İF4). Bunun yanı sıra gelen cevaplar; millî, manevi
ve evrensel değerlerin aktarımı bakımından öğretmen tarafından ele alınır (örne-
ğin, EBA’dan Dede Korkut Hikâyeleri’ndeki millî, evrensel değerler ile ilgili videolar
izletilebilir), soru-cevap yoluyla öğrencilerin verdikleri cevaplar üzerine düşünmesi
sağlanıp bu değerlere dair farkındalık kazandırılır.
Öğretmen öğrencilerin konuyla ilgili (millî, manevi ve evrensel değerlerin metinde
aktarımı) kazanımlarını ölçmek amacıyla daha önceden hazırladığı eşleştirme et-
kinliğini etkileşimli tahtadan açar (İF5). Eşleştirme etkinliğinde metinde çeşitli millî,
manevi unsurları içeren örnek bölümler ve millî, manevi unsurları ifade eden kav-
ramları karışık olarak verir. Kavramlar ile bu kavramları yansıtan örnek bölümlerin
öğrenciler tarafından eşleştirilmesi istenir (SF3). Öğrenciler bu eşleştirmeleri söz
alarak gerçekleştirir. Öğretmen gelen doğru cevapları detaylandırarak açıklar,
yanlış cevaplara anında dönüt vererek düzeltir. Öğretmen, “Dede Korkut Hikâyele-
ri”nin tarihî süreç içindeki önemi ve edebî değeri hakkında açıklamalarda bulunur.
Daha önce tahlil edilen “Dede Korkut Hikâyeleri” ile ara metin olarak belirlenen
Servetifünun Dönemi’ne ait roman özeti etkileşimli tahtadan açılır (OGM Mater-
yal Etkileşimli Kitap) (İF6). “Dede Korkut Hikâyeleri” ile Servetifünun Dönemi’ne ait
roman özetinin dil ve üslup yönünden karşılaştırılacağı söylenir. Gönüllü öğrenci-
ler tarafından Dede Korkut Hikâyeleri ve roman özeti okunur (SF4). Roman özeti
okunduktan sonra öğrencilerden “Dede Korkut Hikâyeleri” ile romanın yapı unsur-
ları, yazıldıkları dönemin özellikleri veya dil ve anlatım özelliklerini yansıtan ifadeler
arasındaki farkları ortaya koyması istenir. Yapılan tespitler için T diyagramından
faydalanılır (ÜF2). Öğretmen tahtaya boş T diyagramı çizer. Bir tarafa “Dede Kor-
kut Hikâyeleri” başlığını diğer tarafa “Mai ve Siyah” (ya da seçilen farklı bir roman)
başlığını yazar ve öğrencilere 10 dakika zaman verir (SF5). Öğrenciler sıra arka-
daşları ile cevaplar üzerine düşünür (SF1). Gönüllü öğrencilerden başlanarak isti-
şare edilen cevapları diyagrama yazmaları sağlanır. Öğretmen diyagramda eksik
veya yanlış doldurulan yerleri öğrencilerle etkileşimli hâlde düzeltir. Diyagramın ta-
mamlanmasının ardından iki metnin içerik, yapı, yazıldıkları dönem, dil ve anlatım
özelliklerine dair öğrencilerin gözden kaçırdığı tamamlayıcı bilgilere sözel olarak
değinilir. Ayrıca öğretmen, doldurulan T diyagramını basılı hâle getirerek dosyala-
rına koymaları üzere öğrencilere dağıtır.

Öğrenciler ders süreci boyunca aşağıdaki hedeflere ulaşması bakımından değer-
lendirilir:

Öğrenci metnin yapı unsurları, içerik, dil ve anlatım özelliklerini tespit eder (Bu tes-
Değerlendirme
pitin değerlendirilmesinde tanılayıcı dallanmış ağaç testinden faydalanılır.).
Öğrenciler metinler arası karşılaştırmalar yapar (Metinler arası karşılaştırmalar T
diyagramı ile değerlendirilir.)

106