Page 79 - ESTETİK 11

Belli kuralların ve yerleşik anlayışların
reddini içeren avangart, yenilikçiliği
kendisine prensip edinmiştir. Bu yüz-
den öncü çıkışların benzeri niteliğin-
deki taklit çalışmalar avangart özelliği
taşımaz. Örneğin Dada akımının ön-
cülerinden Marcel Duchamp [Marsel
Düşan (1887-1968)] ilk olarak 1913’te
bir bisiklet tekerleği (Görsel 3.15),
daha sonra da “Çeşme” adını verdi-
ği başka bir hazır nesne sergilemiştir.
Ancak sonraki zamanlarda Duchamp’ı
taklit ederek başkaları da çeşitli hazır
nesneler sergileme yoluna gitmişlerdir.
Geleneksel sanat anlayışını sorgula-
yıp tartışmaya açan Duchamp’ın ha-
zır nesneleri ilk sergilendiklerinde bir
çığır açma özelliği taşıdığı için avan-
gart (öncü) olarak değerlendirilirken
Duchamp’dan sonrakiler bu niteliğe
sahip değildir. Alman sanat kuramcısı
Peter Bürger [Pitı Börga (1936-2017)]
“Avangard Kuramı” adlı eserinde bunu
şöyle izah eder: “Günümüzde bir sanat-
çı bir soba borusunu imzalayıp sergile-
se sanat piyasasını eleştirmiş değil ona
uymuş olur. (…) Bunun nedeni sanatın
olumsuzlanmasına yönelik avangar-
tist amacı yerine getirmemesidir. Bu-
gün, tarihsel avangardın sanat kurumu
karşısındaki isyanı sanat diye kabul
edildiğinden neoavangardın isyankâr
Görsel 3.15: Bisiklet Tekerleği, Marcel Duchamp, edimi sahih olmaktan çıkar.”
1951, Modern Sanatlar Müzesi, New York, ABD

ETKİNLİK

1. “Sanatta sürekli yenilik” anlayışı size göre neyi amaçlamaktadır?
2. Sanatta sürekli yenilikler ortaya koymak size göre mümkün müdür? Sebebini söy-
leyiniz.

DERS DIŞI ETKİNLİK

Hangi sanat akımlarının ne sebeple avangart sayıldığını araştırıp bir dosya hazırlayınız.

77