Page 23 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11

Nakkaş Osman (16.yy)
16. yüzyıl sonrası Osmanlı Sarayı’nın başnakkaşıdır. İs-
lam minyatürlerini, kalıpçı bezeme anlayışından sıyrılıp
gerçekçi, yalın bir anlatım diline ve renklerine kavuştu-
rur. Osmanlı minyatürlerinde detaycılığı geliştirir (Görsel
1.39). Gerçekçi tarihsel olayları resmeder. Başlangıcından
itibaren hüküm sürmüş Osmanlı padişahlarının tasvirle-
rini yaparak Osmanlı minyatür sanatında “dizi padişah
portreciliği” olarak bilinen yeni bir geleneğin yaratıcısı
olmuştur. Kullandığı renkler pastel tonlardır. İstanbul'da-
ki günlük hayatı, esnafların karakteristik özelliklerini;
törenlerin, gösterilerin canlı ve neşeli havasını yansıtan
tasvirleri belge değeri taşıması bakımından önemlidir.
Osmanlıda mimarlar resim üzerinde değil de maketler
üzerinde çalışırdı (Görsel 1.36). Minyatürde, mimarlar
loncası bayramda tören alanından geçerken resmedil-
miş. Bir cami maketi üzerinde çalışan mimarlar el, kol
hareketleriyle duygularını yansıtmaya çalışmıştır. Görsel 1.36: Mimarlar loncası (detay), Nakkaş Osman, TSMK
Nakkaş Hasan (16.yy)
III. Murat Dönemi nakkaşlarındandır. Nakkaş Osman’ın
yanında çalışanlar arasında adı geçer. Minyatürlerde-
ki kültürel kimlikleri giyimleriyle ve önemli kişileri yüz
ifadeleriyle belirtir. İranlı minyatürcülerin üslubundan
etkilenmiştir. Detaylar önemlidir. Sade değildir. Pembe,
turuncu ve yeşil rengi sık sık kullanmıştır.
Sultan II. Mehmet ve I. Ahmet Dönemi'nde eserler
veren Nakkaş Hasan, vezirliğe kadar yükselmiştir. Daire-
sel kompozisyonların yanı sıra siyah kalın kaşlı, tombul
yanaklı figürleri ve kullandığı canlı renkler onun üslubu-
nun belirgin özellikleridir. 20 kadar yazmanın resimlendi-
rilmesinde çalışmıştır, verimli bir sanat hayatı olmuştur.
"Siyer-i Nebi" (Görsel 1.37) minyatürlerinde de anlaşıla-
cağı gibi Nakkaş Hasan’ın üslubu tarih ve edebiyat konu-
sunda hazırlanan tüm eserlere yansımıştır. Aynı zaman-
da usta bir müzehhiptir.

Seyyid Lokman (16.yy)
Eserlerinde künyesini Seyyid Lokman b. Seyyid Hüse-
yin el-Âşûrî el-Hüseynî el-Urmevî olarak vermiş olduğun- Görsel 1.37: Ahvalü'l-Kıyamet, Miraç,
dan Azerbaycan’ın Urumi kasabasından olduğu ortaya Nakkaş Hasan, Berlin Müzesi
çıkmaktadır. Sokullu Mehmet Paşa’ya intisap etmiş olan
Seyyid Lokman’ın Sokullu’nun başkâtibi olduğu Zigetvar
Seferi (Görsel 1.38) ve sonrasını nazma çekmek üzere
şehnameci olarak tayin edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Şehnameci olarak göreve başladıktan sonra nakkaşlar,
hattatlar ve müzehhipler ekibi kurduğu anlaşılır.
Eserlerinden en önemlileri şunlardır:
1. Surname-i Hümayun: III. Murat’ın oğlu Şehzade
Mehmet’in sünnetini anatır.
2. Hünername: Kanuni Dönemi'ne ait olayları anlatır.
Nakkaş Osman’la birlikte çalışmıştır.
3. Şehinşahname: III. Murat Dönemi'ne ait olayları an-
latır. Görsel 1.38: Belgrad Kuşatması, (detay)
Sernakkaş Seyyid Lokman, TSMK

20