Page 52 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11

Koşan At Freski
Resmin üst tarafı silinmiş olmasına karşın aslında dört-
nala hücuma kalkan atın üzerinde ok atan zırhlı bir süvari
bulunmaktaydı. Bunu, atın kulakları arkasında görünen
yayın bir kısmından anlıyoruz. Süvarinin sol bacağının ar-
Görsel 2.4: Koşan at freski
kasında büyük bir sadak (ok kuburu) asılıdır, deri işleri
altın yaldızlıdır. Atın başı, gözlerin başarılı deseni ile çok
canlı bir ifade kazanmış, kuyruk da düğümlenmiştir (Gör-
sel 2.4).
2.1.2 Uygur Minyatürlerinin Konuları
Minyatürlerde dinsel konuların yanı sıra günlük yaşam-
la ilgili sahneler de canlandırılmıştır. Bunlarda çeşitli din
adamları, rahipler, Buda ve Mani’nin yaşamıyla ilgili sah-
neler, prensler, prensesler, vakıf yapanlar, müzisyenler,
kâtipler, süvariler dindarlar tasvir edilmektedir (Görsel
2.5). Bu konuların dışında, çeşitli destan ve efsaneler,
Uygur sanatında su ve bereketin simgesi olan ejder de
resimlerde yer alır. Bu resimlerin bir bölümündeki portre
anlayışı sonraki dönemler için esin kaynağı olmuştur.

2.1.3. Uygur Minyatürlerinde Kompozisyon
Figürler simetrik bir düzende sıralanmıştır. Figürlerde
suratlar dolgun ve köşeli oval bir tip arz eder. Badem göz-
Görsel 2.5: Uygur minyatürü; rahipler, vakıf yapanlar, ler, hafif kemerli bir burun, küçük ağız bu yüzün en ba-
müzisyenler, Bezeklik Mağarası riz özellikleridir. Bezeklikteki fresklerde de görülen aynı
fiziksel özelliklere sahip olan bu minyatürler genellikle
lacivert zeminli olup ışık ve gölge aynı zamanda uygulan-
mıştır. Bu minyatürlerdeki tasvirlerde insan tipleri, eğ-
lence sahneleri veya kralı takdim sahnelerine benzeyen
kompozisyonlar vardır. Önemli figürün iki yanında başka
figürlerin sıralanması, tahtın önüne yerleştirilen meyve
keseleri, ibrikler, vazolar gibi detaylar İslam minyatürle-
rindeki taht ve eğlence sahnelerinin kompozisyonlarına
çok yakındır.
2.1.4. Uygur Minyatürlerinde Renk
Renk olarak parlak renkler, kırmızı ve koyu mavi kulla-
nılmıştır. Çiçek sarmaları ve üzüm salkımları süslemeler
Görsel 2.6: Uygur minyatürü, Bezeklik Mağarası hâlinde uzanmaktadır (Görsel 2.6).

1. Etkinlik
Uygur minyatür ve fresk özelliklerini; görselleri de dikkate alarak genel özellikler, konu, kompozisyon ve renk
bakımından inceleyiniz. Belirlediğiniz özellikleri aşağıdaki boşluklarda ilgili yerlere yazınız.
1. Genel özellikler: ........................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
2. Konu: ........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................

3. Kompozisyon: ............................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
4. Renk: .........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................

49