Page 134 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

İnsanoğlunun bilim ve akıl yoluyla ilerleyip
gelişebileceğini ve geçmişe dair bilgilerin günümüz
insanına fayda sağlayacağına inanır. Modernist
yaklaşımla üretilmiş büyük sanat ve edebiyat
eserleri sadelik ve zarafetleriyle takdir edilmiştir.
Edvard Munch’ın (Edvard Manş) “Çığlık” adlı eseri bu
eserlere örnek gösterilebilir (Görsel 5.6). İkinci Dünya
Savaşı’na kadar etkisini sürdüren modernizm İkinci
Dünya Savaşı sonrası dönemde yerini postmodern
akıma bırakmıştır.
Postmodernizm, modernizmin etkin olduğu
dönemde ortaya çıkan önemli ve temel problemlere;
1960’ların sonlarında modern sanatın ve özellikle de
modern mimarlığın soyut, tekdüze ve seçkinci tavrına
tepki hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Modernizmin
gerçekliğine, ilkelerine ve yaklaşımlarına bir itiraz
olarak doğan postmodernizm; geçmişle bugün
arasında hiçbir bağlantı olmadığına, yaşamın
mantıktan çok mantıksızlığa dayandığına inanır.
Postmodern Dönem, teknolojinin ilerlemesi ve Görsel 5.6: Çığlık, Edvard Munch, 1893, National Museum of Art
bu ilerlemenin etkilerinin sanat ve edebiyatta Oslo, Norveç
gözlenmesi ile karakterize edilir. Bu dönemde çok
az orijinal eser üretilmiştir. Yaratılan eserlerin birçoğu önceki eserlerin kopyalarıdır. Postmodernist
sanatçılar eserlerini genellikle modernist sanatçıların özgün çalışmalarından ilham alarak
yapmışlardır. Terim olarak “modern sonrası” anlamına gelen Postmodern Dönem'in etkileri önce
mimarlık alanında sonra resim ve heykel gibi sanat dallarında görülmüştür. Postmodern Dönem
genelde yaratıcılığın tükendiği, modernist geleneğe ve tüm geleneklere karşı çıkan, karmaşayı
yansıtan, Batı’nın temel kavram ve gelişmelerini sorgulayan bir dönemdir. Postmodernizm,
birbirinden alakasız ürünlerin bir arada kullanılmasını sağlamış; bu şekilde ortaya zamansız,
kimliksiz, bağlantısız ve köksüz ürünler çıkmıştır. Sanatta postmodernizm pek çok farklı akımı
ve hareketi içinde barındıran ve bu
nedenle de belirgin bir biçimsel veya
teknik özelliği olmayan bir dönemdir.
Postmodernizm Marcel Dunchamp’la
(Marsıl Dançamp) başlayan ve
dadaizm, sürrealizm, pop-sanat,
minimal sanat (Görsel 5.7), kavramsal
sanat, yeni dışavurumculuk ve
hiperrealizm (fotogerçekçilik) gibi
akımlarla gelişen bir süreç olmuştur.
Bu süreçte özellikle 1960’tan sonraki
yenilikçi hareketler ve pop kültür
etkili olmuştur. Plas-tik sanatlardan
mimarlıkta etkisini gösteren
postmoder-nizmin daha sonra resim,
heykel, grafik tasarım ve peyzaj
mimarlığında etkileri görülmüştür.

Görsel 5.7: İki Açık Modüler Küp, Sol LeWitt, 1972, Tate Modern Müzesi, Londra

132