Page 121 - GENEL SANAT TARİHİ 9

ANTİK YUNAN, ROMA, ERKEN HRİSTİYAN VE BİZANS SANATI

Bu mozaikler Roma Dönemi’nin gündelik hayatına ve
sanatsal yaşantısına ışık tutmaktadır. Konu ve renk
çeşitliliği bakımından oldukça zengin bir mozaik
koleksiyonuna sahip olan müze, metrekareye
düşen tessera (her bir mozaik taşına verilen isim)
sayısının fazlalığıyla dikkat çekmektedir.

Üç boyutlu tasarımlar ve üst düzey tekniklerle
dönemin mimarisi, yaşam biçimi, bitki ve hayvan
temalarının zengin bir biçimde mozaiklere
aktarılması Zeugma’yı dünyanın en önemli mozaik
müzelerinden biri hâline getirmiştir. Çağımızın en
önemli arkeolojik keşiflerinden olan Zeugma Antik
Kenti’nden çıkarılan mozaikler, toplam 2500 m² lik
bir alan kaplamakta ve bu dönemde sanatın ulaştığı Görsel 5.36: Dionysos Düğünü, Zeugma Müzesi, Gaziantep
zirve noktasının örneklerini meydana getirmektedir.
Müzede yer alan mozaik panoların tamamı çok
büyük ustalıkla yapılmıştır. Eserlerin bazıları, tam
500.000 parçadan meydana gelmiştir (Görsel 5.36
ve 5.37).
Poseidon ve Euphrates (Yufrades) villalarının
tüm duvarları hatta tabanlarının dahi mozaik ve
fresklerle süslenmiş olması kentin zenginliğini ve
sanatta ulaşılan noktayı tüm çarpıcılığıyla ortaya
koymaktadır ve bu görkemli mozaikler müzenin
giriş katında sergilenmektedir.
Müzenin en önemli eseri diğerlerine göre oldukça
küçük bir parça hâlinde keşfedilmiş olan MS Görsel 5.37: Daedalus ve İkarus mozaikleri ile Minos karısı Pasiphae
II. yüzyıl tarihli “Çingene Kızı” mozaiği, Mainad (Pasifay), Zeugma Müzesi, Gaziantep
Villası’nın yemek odasının taban mozaiğidir (Görsel
5.38). Bu mozaik parçasındaki figür sağına doğru
bakmaktadır. Arkadan bir eşarpla bağlanmış kabarık
saçları alnının üzerinde ortadan ikiye ayrılmıştır. Dar
alınlı, elmacık kemikleri hafifçe belirgin ve dolgun
yüzlüdür. İri gözlerinde mahzun ve anlamlı bir ifade
vardır. Kulaklarında iç içe geçmiş iri halka küpeler
görülmektedir. Bu sebeple bulunduğunda “Çingene
Kızı” olarak isimlendirilmiştir. Başının yanındaki
asma yapraklarından Dionysos şenliklerinde yer
alan ve bu tanrının müritlerinden olan bir “Mainad”
olduğu düşünülmektedir. Yüzünün tamamı
olmasa da bakışları ve gözlerindeki ifadeden
dolayı ziyaretçiler tarafından kendisine “Mona Lisa”
benzetmesi yapılmaktadır. Görsel 5.38: Çingene Kızı mozaiği, Zeugma Müzesi, Gaziantep

BİLGİNİZ OLSUN 1960’lı yıllarda Zeugma ören yerinde yapılan kaçak kazılarla yurt dışına ka-
çırılan ve ABD’nin Bowling Green (Bovling Gırin) Eyalet Üniversitesinde ser-
gilenen “Çingene Kızı” mozaiğinin bordürlerine ait olan 12 parça mozaiğin
ülkemize iadesi Bakanlığımızın diplomatik çalışmaları sonucunda gerçek-
leştirilmiş, 8 Aralık 2018 tarihinde basın tanıtımıyla ülkemize kazandırılmıştır.

119