Page 123 - GENEL SANAT TARİHİ 9

ANTİK YUNAN, ROMA, ERKEN HRİSTİYAN VE BİZANS SANATI

5.3 ERKEN HRİSTİYAN

SANATI

Hristiyanlık, Roma İmparatorluğu zamanında tek tanrılı bir din olarak Filistin’de, Yahudilik’ten
sonra ortaya çıkmıştır. İlahi bir din olarak çok tanrı inancını reddettiği için başlangıçta Roma
İmparatorluğu tarafından kabul edilmemiş, Hristiyanlar uzun süre baskı altında tutulmuştur. Bu
durum, Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu tarafından serbest bırakılması ve resmen tanınmasına
kadar sürmüştür. Tarihte MS I-IV. yüzyıl arasındaki bu döneme Erken Hristiyanlık Dönemi denir.
Hristiyanlığın gizli gizli yayılmaya başladığı MS I. yüzyıl ile çeşitli ülkelerce resmî din olarak kabul
edildiği MS IV. yüzyıla kadar geçen süre içinde ortaya çıkan sanata da Erken Hristiyan sanatı denir.
Erken Hristiyan sanatı, Romalıların egemen olduğu topraklarda (Anadolu, Yunanistan, Mısır, İtalya
gibi) ortaya çıkmıştır. Hristiyanlık, başlangıçta çok tanrılı Roma’nın baskısı yüzünden rahat yayılma
olanağı bulamamış ancak resmî din olarak kabul edildikten sonra gelişme gösterebilmiştir.
GÖRSEL ANALİZİ Derinkuyu yer altı şehrine ait 5.41 ve 5.42 numaralı görselleri inceledikten
4 sonra soruları yanıtlayınız.

Görsel 5.41: Derinkuyu yer altı şehri, Nevşehir Görsel 5.42: Derinkuyu yer altı şehri, Nevşehir

1. Yer altı şehirleri oluşturulurken nasıl bir yol izlenmiş olabilir?
2. Sizce insanları yer altında yaşamaya zorlayan nedenler neler olabilir?

3. Yer altı şehirlerinde hangi bölümler olabilir? Neden?
4. Yer altı şehirlerinde farklı bölümlerin olmasının sebepleri nelerdir? Açıklayınız.

Hristiyanlığın ortaya çıktığı ve gizli gizli yayıldığı yıllarda
Romalıların baskısından kaçan ilk Hristiyanlar,
yumuşak sünger kayalardan oluşan toprağı oyarak
yer altı kentleri yapmışlar ve buralarda saklanarak
yaşamlarını sürdürmüşlerdir. İlk Hristiyanların
sığındıkları uzun ve karmaşık dehlizlerden oluşan
bu yer altı şehirlerine ‘‘katakomp’’ adı verilmektedir.
Katakomplar MS I. yüzyıldan itibaren özellikle Roma
çevresi ile Kapodokya’da görülmüştür. Hristiyanlığı
kabul eden halk bölgedeki yumuşak araziyi oyarak
katakompları yapmış ve buraları başta ölü gömmek
üzere toplanma ve ibadet etme gibi farklı amaçlar
için kullanmıştır (Görsel 5.43).
Görsel 5.43: Katakomp duvar resmi, Roma
121