Page 126 - GENEL SANAT TARİHİ 9
P. 126
GENEL SANAT TARİHİ
Resim
Katakompların Hristiyanlık açısından önemli bir tarafı da Hristiyanlığın ilk resim örneklerinin
buralarda meydana getirilmiş olmasıdır. Yahudiliğin etkisi altındaki Erken Hristiyanlık, başlarda
tasviri yasakladığı için ilk resim örneklerine ancak MS III. yüzyıldaki katakomp duvarlarında
rastlanır. Fresk tekniğinde yapılan bu resimlerin çoğu üstün sanat değeri taşımamaktadır.
Genellikle zanaatkârlar ta-
rafından yapılan bu basit
resimlerde estetik kaygılardan
ziyade yeni bir dinsel dünya
görüşünün yalın bir şekilde
ifade edilmesi söz konusudur.
Genellikle çok basit ve şematik
olan bu resimler, okuma
yazma bilmeyen Hris-tiyanların
vaazlarda anlatılan dinsel olayları
gözlerinde canlandırabilmeleri
için yapılmış işlevsel örneklerdir.
Katakomplarda kıvrık dal süs-
lemeleri, maskeler, güvercinler,
tavus kuşları, üzüm salkımları,
bunlara ilaveten İncil sahneleri,
Hz. İsa’nın serüvenleri gibi öğ-
retici konular; balık, ekmek ve
Görsel 5.47: Karanlık Kilise freskleri, Nevşehir şarap gibi sembolik motiflerle
sıkça karşılaşılmaktadır.
Hristiyanlığın serbest olmasıyla bütün kiliseler mozaik ve fresklerle süslenmiştir. Bu eserlerden
biri olan Karanlık Kilise, Göreme Açık Hava Müzesinin içerisinde, bir manastır kompleksi içinde
bulunmaktadır. Yapının Karanlık Kilise olarak adlandırılmasının nedeni küçük bir pencereden çok az
ışık almasıdır. Kilise doğrudan bir ışık kaynağına sahip olmadığı için fresklerindeki renkler oldukça
canlıdır. Kilisedeki resim programı; İncil sahneleri, bani tasvirleri ve Tevrat kaynaklı bir sahne olan
İbrahim’in misafirperverliğini
kapsamaktadır (Görsel 5.47 ve
5.48). Buradaki freskolar XII.
yüzyıl sonu-XIII. yüzyıl başına
tarihlenmektedir. Kilisede Müjde,
Beytüllahim’e Yolculuk, Doğum,
Üç Müneccimin Tapınması,
Vaftiz, Lazarus’un Diriltilmesi,
Metamorfosis (Başkalaşım),
Kudüs’e Giriş, Son Akşam Yemeği,
İhanet, Çarmıh, Cehenneme İniş
(Anastasis), Kadınlar Boş Mezar
Başında, Havarilerin Takdisi ve
Görevlendirilmesi ile İsa’nın Göğe
Çıkışı sahneleri yer almaktadır.
Görsel 5.48: Karanlık Kilise freskleri, Nevşehir
124
