Page 170 - GENEL SANAT TARİHİ 9

GENEL SANAT TARİHİ

Hamitoğulları, Eğirdir ve Korkuteli çevresinde egemenlik
kurmuştur. Eğirdir’deki Taş Medrese, Antalya Yivli Minare Camii
önemli eserleri arasındadır. Yivli Minare Camii adını, aslında bir
Selçuklu yapıtı olan minareden alır. Cami minareden ayrı olarak
1373’te Mübarizeddin Mehmed Bey tarafından yaptırılmıştır. 12
sütuna oturan altı kubbeli bir yapıdır (Görsel 7.18).

Karamanoğulları Osmanlılardan sonra Anadolu’daki Selçuklu
beyliklerinin en büyüğüdür. Ermenek, Karaman, Konya, Aksaray,
Niğde ve Anamur yörelerinde egemen olmuşlardır. Selçuklu
sanatı üslup ve geleneğine bağlı kalan bu beylik, uzun süren
egemenliği süresince Osmanlı sanatından da etkilenmiştir.
Önemli eserleri arasında Aksaray Ulu Camii, Aksaray Zinciriye
Medresesi, İbrahim Bey İmareti, Karaman Hatuniye Medresesi
ve Niğde Ak Medrese sayılabilir.

Karaman’da İbrahim Bey tarafından 1433’te yaptırılan İbrahim
Görsel 7.18: Yivli Minare, Antalya Bey İmareti iki katlı giriş mekânı ve avlusunun üstünü örten
kubbesi ile Selçukluların kubbeli medrese planını sürdürür.
Yapının renkli sırla boyama tekniğinde yapılmış ve altın yaldızla süslenmiş görkemli çini mihrabı,
bugün İstanbul’da Çinili Köşk’te sergilenmektedir.
Candaroğulları; Kastamonu, Sinop ve Safranbolu’yu içine alan bölgede egemen olmuştur. İbn-i
Neccar Camii, İsmail Bey Külliyesi önemli yapıları arasındadır. Kastamonu’daki İsmail Bey Külliyesi
cami, türbe, medrese, imaret, han ve hamamdan oluşan yapısıyla Osmanlı külliyelerine benzer.
Önünde beş kubbeli bir son cemaat yeri olan cami 1454 tarihlidir.
Saruhanoğulları, Manisa ve çevresinde egemenlik kurmuştur. Saruhanlı Beyliği’nin en önemli yapısı
Manisa Ulu Camii’dir. Saruhanoğlu İshak Bey tarafından 1376’da yaptırılan cami, 1378’de eklenen
türbe ve medrese ile bir külliye hâlindedir. Külliye düşüncesi ile Selçuklu Dönemi geleneğini sürdüren
yapının planı, sekiz dayanaklı kubbesi, merkezî bir mekân yaratması Osmanlı mimarlarını etkileyen
önemli gelişmelerdir. Camiden bir duvarla ayrılmış revaklı avlu, kubbe mekânı ile aynı büyüklüktedir.
Avlunun ortasında ayrıca bir de havuz bulunmaktadır. Merkezî kubbesi; şadırvanlı, revaklı avlusu ve
üç yöne açılan kapı düzeniyle Manisa Ulu Camii klasik Osmanlı cami mimarisinin öncüsü olmuştur.
Aydınoğulları Beyliği Aydın yöresinde etkili olmuş Anadolu Selçuklu sonrası beyliklerindendir. Yörede
Birgi ve Selçuk başta olmak üzere, Aydınoğullarından günümüze bir çok eser kalmıştır (Görsel 7.19). Bu
eserlerin önemli örneklerinden birisi 1374 yılında Aydınoğullarından İsa Bey tarafından yaptırılan İsa Bey
Camii’dir. Cami Selçuk Ayasuluk Tepesi’nin güneyinde yapılmıştır. Caminin mihrap duvarına paralel düz
ahşap çatılı iki uzun nef, ortada arka arkaya iki adet kubbe ile kesilmiştir. Caminin kuzeyinde üç yönden
revaklarla çevrili olan avlusu bulunmaktadır.
Avlunun kuzey ekseninde yer alan avlu duvarı ile
caminin kuzey cephesinin kesiştiği doğu ve batı
köşelerde ise üstlerinde minare yükselen üç taç
kapı bulunmaktadır. Yapının batı taç kapısından
avluya, avludan ise asıl ibadet bölümüne
geçilmektedir. Yapının kubbelerini dört adet
granit sütun taşımaktadır. günümüze kadar
ulaşan izlerden anlaşılacağı üzere ana mekânın
üzerini kapatan kubbelerin iç kısımlarının çini
bezemeli oldukları görülmektedir.

Görsel 7.19: İsa Bey Camii, İzmir
168