Page 123 - TÜRK İSLAM SANATI 11
P. 123
Orta Çağ Anadolu Türk Sanatı
5.3.3. Beylikler Dönemi Sanatı ve Mimarlık Eserlerinin Özellikleri
A) İlhanlılar Devri
Erzurum Ulu Camii’nin yakınlarındaki eski kent suruna bitişik olan Çifte Minareli
Medresede herhangi bir kitabe yer almadığı için medresenin kim tarafından ve ne zaman
yaptırıldığı kesin olarak bilinmemektedir. İlhanlı şehzadesi Keyhato’nun zevcesi Hüdavend
Padişah Hatun adına inşa ettirildiği varsayılan yapı, Hatuniye Medresesi olarak da
adlandırılmaktadır. Yaklaşık 35x46 m boyutlarındaki kesme taş medrese; iki katlı, dört
eyvanlı ve açık avlulu medreseler grubuna girer. Çifte Minareli Medrese, plan şeması
bakımından Gök Medreseyi andırmaktadır (Görsel 5.48).
Kuzey cephesine hâkim taç kapısı başlı başına bir sanat şaheseridir. Bir merdivenle çıkılan
ve dışa doğru çıkıntı oluşturan taç kapı bitki örgülü bordürle çevrilidir. İki tarafta bulunan
minare kürsülerinin pabuç bölümlerinde taç kapının üst hizasında ve zemine yakın bölümle-
rinde, kabartma bir silmeyle çevrili nişler vardır. Bu nişlerin içine de hayat ağacı kabartmaları
yerleştirilmiştir (Görsel 5.49). Sağdaki hayat ağacı figürünün tepesinde ise çift başlı kartal
kabartması bulunur. Taç kapıdan avluya geçilir. İnce uzun avlunun etrafı sütunlarla çevrilidir.
Öğrenci odaları avlunun etrafında yer alır. Güneydeki eyvana bitişik bir kümbet vardır.
Görsel 5.48: Çifte Minareli Medrese (Hatuniye Medresesi), Görsel 5.49: Hatuniye Medresesi hayat ağacı ve
Erzurum kartal kabartması, Erzurum
İlhanlı Dönemi’nden kalan diğer önemli bir medrese yapısı da Erzurum'da bulunan
Yakutiye Medresesidir (1310-11). Hoca Cemalettin Yakut adına inşa ettirilen yapı, dört
eyvanlı olup kapalı medrese tipinin en güzel ve en önemli örneklerinden biridir (Görsel 5.50).
Medresenin batı cephesinde bulunan taç kapısı kışla avlusunun içine bakar.
Görsel 5.50: Yakutiye Medresesi, Erzurum
120