Page 152 - TÜRK İSLAM SANATI 11

6. ÜNİTE

6.2. KLASİK DÖNEM OSMANLI SANATI

6.2.1. Klasik Dönem Osmanlı Sanatı

A ağıda verilen metni okuyunuz, soruları metne göre cevaplayınız.
Etkinlik 6.3. 1. Klasik Dönem Osmanlı sanatını olu turan sebepler nelerdir belirtiniz?
2. Bu döneme neden klasik dönem denmi tir?

15. ve 17. yüzyıllar arası Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi’dir. Bu devirde; İstanbul
Fatih Sultan Mehmet tarafından alınmı ve Osmanlı Devleti bir dünya devleti hâline
gelmi tir. Osmanlı sanatında Batılı etkiler bu dönemde görülmeye ba lamı tır. Hızlı fetihlerle
beraber Osmanlı Devleti en geni sınırlarına ula mı ve imar faaliyetleri de buna paralel
olarak hızlanmı tır. Bu geni leme ile beraber devlet dünyanın en güçlü ülkelerinden birisi
olurken ekonomik anlamda da en güçlü dönemini ya amı tır. Bu ekonomik geli im kendini
sanatsal alanda da göstermi ve tamamen Osmanlıya özgü anlayı olu arak Osmanlıda
“Klasik Dönem” ba lamı tır. Devletin gücünü göstermek amacıyla anıtsal eserler yapılmaya
ba lanmı tır. Bu eserler birer simge eser olarak tasarlanmı tır. Bu dönemde ehirlerin
merkezlerine büyük külliyeler in a edilmi ve halkın ihtiyaçları da bu külliyelere yapılan hayır
kurumlarında kar ılanmı tır. Bu dönemde Mimar Sinan gibi mimarlar birbirinden değerli
eserler yapmı lardır.
Yazarlar tarafından derlenmi tir.

Mimaride arayışlar dönemi olan Erken Dönem Osmanlı sanatının yerini; estetik değer-
lerin yerleştiği, belirli bir sanat üslubunun ve kuralların oluştuğu olgunluk dönemi olan
“Klasik Osmanlı Dönemi” almıştır. Daha çok dinî yapılar ile kamu yapılarının ağırlıkta
olduğu bu dönem, Klasik Dönem Osmanlı sanatı ya da diğer bir ifade ile “Sinan Çağı”
olarak kabul edilmektedir. Bu dönem 15. yüzyılın ikinci yarısı ile 17. yüzyıl arasındaki
zaman dilimidir.

YORUMLAYINIZ
Klasik Dönem’de külliyeler çok önemli yer tutmu tur.
Külliyeler; cami, medrese, muvakkithane, türbe, a hane, darü ifa, hamam, sebil, çe me,
çar ı gibi eserlerin bir arada olduğu farklı yapılardan meydana getirilen yapılar topluluğudur.
Erken Dönem Osmanlı sanatında ilk örnekleri görülmeye ba lanan külliyeler,
Klasik Dönem’de daha simetrik, daha planlı ve devasa boyutlarda yapılmı tır.
Bu dönemde külliyelerin i levleri artarak devam etmi , özellikle Edirne, İstanbul, Amasya gibi
ehirlerde çok daha büyük ve programlı külliyeler yapılmı tır.
Külliyeler gerek büyüklük gerekse planlamadaki düzenlilik ile kentlerin dinî ve
kültürel merkezleri olurken aynı zamanda toplumun ekonomik ve
sosyal ihtiyaçlarının da kar ılandığı yerler olmu tur.
Bu özellikleri ile önemli yer tutan külliyeler Osmanlı kent kimliğinin olu masında etkili olmu tur.
Fatih Sultan Mehmet ile ba layan bu döneme “Külliyeler Dönemi” de denilmi tir.

Külliyeler hangi amaçlarla yapılmı olabilir? Fikirlerinizi arkada larınızla payla ınız.

149