Page 184 - TÜRK İSLAM SANATI 11

6. ÜNİTE

İstanbul Kadıköy'de Süreyya Sinemasının friz ve figürleri, Nimet Hanım Büstü, Cemil
Cem Büstü (Görsel 6.59), Salahur Büstü eserlerinden bazılarıdır.

Görsel 6.59: Cemil Cem Büstü, İhsan Özsoy Görsel 6.60: Fazıl Tomruk Büstü, Mahir Tomruk
Mahir Tomruk (1884-1954): Sanayi-i Nefise Mektebinde Oskan Efendi ile İhsan
Özsoy’un öğrencisi olmuş, okulu bitirdikten sonra Almanya’ya giderek Münih Güzel Sanat-
lar Akademisinde heykel çalışmalarına katılmıştır. On yıl Almanya’da kaldıktan sonra
1924’te yurda dönmüş ve Sanayi-i Nefise Mektebinin Heykel Bölümüne modelaj öğretmeni
olarak atanmıştır. Ali Hadi Bara ve Zühtü Müritoğlu gibi tanınmış heykelcileri yetiştirmiştir.
1933’te de Heykel Atölyesi Öğretmenliğine getirilmiş, bu görevini 1948’de emekli olana
kadar sürdürmüştür. Tomruk’un özellikle hareketsiz, durgun yapıtlarında Yunan heykel-
lerinin ve Fransız Heykelci Maillol’nun (Maylol) etkileri sezilir. Bugün hepsi İstanbul
Devlet Resim ve Heykel Müzesinde bulunan Mimar Egli'nin Başı Büstü, Annesinin Başı
Büstü, ve Fazıl Tomruk Büstü (Görsel 6.60) gibi birçok eserinde gerçekçi bir anlatım
egemendir. 1931’de Nijad Sirel’le birlikte Bursa Atatürk Anıtı’nı yapmıştır (Görsel 6.61).

Görsel 6.61: Bursa Atatürk Anıtı, Mahir Tomruk ve Nijat Sirel Görsel 6.62: Kocaeli Atatürk Anıtı, Nijat Sirel
Nijat Sirel (1897-1959): Cumhuriyet öncesi dönemde yetişmiş önemli bir isim olan
Nijad Sirel, Sanayi-i Nefisede öğrenim görmeden kendi imkânlarıyla Almanya’ya heykel
öğrenimi için gitmiş ve eğitimini tamamladıktan sonra yurda dönmüştür, 1922′de İzmir
Lisesinde resim öğretmeni olarak çalışmaya başlayan Nijat Sirel 1952 yılında Akademi
Müdürlüğüne getirilmiştir. Mahir Tomruk ile birlikte 1931 yılında yaptığı Bursa Atlı
Atatürk Anıtı en güzel eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bu ilk denemeyi
1933′de yaptığı Çanakkale Atatürk Anıtı, Kocaeli Atatürk Anıtı (Görsel 6.62), Bolu Atatürk
Anıtı, Hakkı Atamulu ile birlikte yaptığı Malatya’daki Atatürk ve İnönü anıtları izlemiştir.

181