Page 186 - TÜRK İSLAM SANATI 11

6. ÜNİTE

6.6. SANAYİ-İ NEFİSE MEKTEBİ VE OSMANLI RESSAMLAR CEMİYETİ

6.6.1. Sanayi-i Nefise Mektebi ve Osmanlı Ressamlar Cemiyeti

Paris’te eğitimini tamamlayarak İstanbul’a dönen (1868) Osman Hamdi Bey, Hariciye
Nezareti bünyesinde muhtelif memuriyetlerde bulunmuştur. Bağdat’ta Umûr-ı Hariciye
Müdürlüğü görevini müteakip, İstanbul’da Teşrifat-ı Hariciye Muavinliği, Umûr-ı Ecnebiyye
Kâtipliği, Matbûat-ı Hariciye Müdürlüğü gibi hizmetlerinin yanında, Uluslararası Viyana
Sergisi’nde Osmanlı Devleti’ni tanıtmıştır. Ayrıca, Kadıköy ve Beyoğlu, Galata bölgesinde
belediye başkanı olarak da hizmet etmiştir. Osmanlı dış borçlarını idare eden Düyûn-ı
Umumiye İdaresi’nde meclis üyeliği yapmıştır. Genellikle birden fazla görevi bir arada
yürüten Osman Hamdi Bey, hayatının bazı dönemlerinde maddi sıkıntılar da çekmiştir.
Osman Hamdi Bey’in uzun süreli memuriyeti, 1881’de Müze-i Hümâyûn Müdürlüğü ile
1882’de Sanâyi-i Nefîse Mektebi Müdürlüğü’ne tayin edilmesiyle başlamıştır.
1910 yılında vefatına kadar yürüttüğü bu idarî görevi süresinde, yerli arkeolojik
kazıları başlatmış ve hazırladığı nizamnamelerle Osmanlı topraklarından yurtdışına eser
çıkarılmasını engellemeye çalışmıştır (Görsel 6.63). Ayrıca, eski eserlerin sağlıklı bir
şekilde muhafazası ve sergilenmesi için modern bir müze binası inşa ettirmiştir. Kısaca,
modern Türk müzeciliğinin temeli onun döneminde atılmıştır. Diğer taraftan kuruluşuna
öncülük ettiği memleketin güzel sanatlar alanındaki ilk resmi yüksek öğretim kurumu
olan Sanâyi-i Nefîse Mektebi, merkezî bir konuma gelmiş; özellikle resim ve mimarlık
dallarında dikkate değer bir gelişme kaydedilmiştir. Osman Hamdi Bey, arkeolojik
kazıları yürütürken asıl tutkusu olan resim yapmayı da ihmal etmemiş, farklı mekânları ve
manzaraları tasvir etmiştir.

Görsel 6.63: Osman Hamdi Bey’in yabancı tarihî eser kaçakçılarına kar ı verdiği poz

183