Page 68 - TÜRK İSLAM SANATI 11

3. ÜNİTE

ÜNİTE ÖZETİ

Orta Asya’da tarihleri MÖ 5000’ lere uzanan kültür çıkan Hunlar bozkır ya am tarzını devam ettirmi -
merkezleri bulunmu tur. Bu kültür merkezlerinde lerdir. Kı ın kerpiç ve ah aptan yaptıkları evlerde
dönem insanlarının ya am tarzını, sanatını gösteren ya amlarını devam ettirirken, yazları ise yurt adını
buluntular günümüze kadar gelmi tir. verdikleri çadırlarında ya amayı tercih etmi lerdir.
Anav kültür merkezinde at, koyun, sığır gibi Kurganlar Hunların en önemli eserleri arasında yer
hayvanları evcille tiren insanlar çiftçilik yapmı , almaktadır. Hunlara ait Pazırık kurganlarında hay-
bunun yanında dokumacılığa da ba lamı tır. Anav van mücadele sahneleri ile i lenmi çok sayıda
kültürünü takip eden Kelteminar Kültür Dönemi dokuma türü ürünler bulunmu tur.
insanları madeni i lemesini öğrenmi ler, ekmek yap- Türk adını ta ıyan ilk devlet olan Göktürk Devleti
mı lardır. Afanesyova, Andronova, Karasuk, Tagar ve zamanında dikilen anıtlar, Türk tarihinin ilk yazılı
Ta tık kültür dönemlerine ait çe itli eserler yapılan metinleri olması açısından önemlidir. Orta Asya’da
kazılar sonucunda ortaya çıkarılmı tır. yapılan arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkan
Karadeniz ile Hazar Deniz’i arasında ya ayan Göktürk eserleri oldukça çe itli olup ya am tarzları,
İskitlere ait çok sayıda eser ortaya çıkarılmı tır. Göçebe dinsel inançlar, kısmen yerle ik hayatın getirmi
olarak ya ayan İskitler, hayvancılık temelli olarak olduğu etkiler belirleyici unsur olmu tur. Buluntu-
ya amı lar, maden sanatında çok önemli eserler lardaki “hayvan üslubu” maden i lemeciliği, deri veya
bırakmı lardır. İskitler’in ya amında at ve at arabası kuma lardaki süslemeler, aplikeler, resim ve heykelci-
vazgeçilmez bir öge olmu tur. lik, mimari kalıntılar Göktürk sanatının ana temasını
Orta Asya’da Türkler ya am tarzlarının gereği olu turur. Kurgan yapma geleneğini devam ettiren
olarak giyecek, içecek ve yiyeceklerinin çoğunu hayvan- Göktürkler ehirler kurmu lar, onlara balık, ordu-
lardan kar ılamı lardır. Aynı zamanda hayvanları balık, ordu-kent gibi isimler vermi lerdir.
ula ım ve ta ıma aracı olarak da kullanmı lardır. Yerle ik hayatı benimseyen ve bıraktıkları eserlerle
Hayvanlara olan bu zorunluluk Türklerin kültür ve Türk sanatını etkileyen Uygurlar fresko, minyatür gibi
sanat anlayı ının olu masında etkili olmu tur. eserlerle tapınaklarını süslemi ler çok sayıda tapınak
Kullandıkları e ya ve silahlarını hayvan gürleri ile in a etmi lerdir. Bu tapınakları çoğu zaman kaya
süslemi lerdir. Doğa ile mücadele, av ve sava odaklı içlerine oymu lar, stupa denilen kubbeli mezarlar
ya am tarzları vardır. İskitlerden sonra tarih sahnesine yapmı lardır.

NOTLAR

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

65