Page 73 - TÜRK İSLAM SANATI 11

Anadolu Öncesi Türk İslam Sanatı

4.1. KARAHANLI VE GAZNELİ DÖNEMİ SANATI

4.1.1. Karahanlı Dönemi Sanatı

Metin ve haritayı dikkate aldığınızda; coğra , dinî, yerel kültür özellik-
Etkinlik 4.1.
lerinin Türk İslam sanatının olu umuna etkilerini tartı ınız.

Doğu Türkistan Bölgesi ve Maveraünnehir’de hâkimiyet kuran Karahanlılar; bir yandan
Horasan, Afganistan ve Kuzey Hindistan bölgelerinde hâkim olan Gaznelilerle öte yandan
Büyük Selçuklularla sürekli etkile im içinde olduklarından Asya'da Türk mimarisinin yayıl-
masına önemli oranda katkıda bulunmu lardır.

Harita 4.1: İlk Müslüman Türk devletleri haritası
B. SELÇUKLU DEVLETİ
GAZNELİ DEVLETİ
KARAHANLI DEVLETİ

850 900 950 1000 1050 1100 1150 1200
MİLATTAN SONRA

Karahanlılar Asya'da kurulmuş ilk Türk İslam devletidir. 9. yüzyılda kurulan ve 10. yüz-
yılda İslamiyet’i kabul eden Karahanlı Devleti, Orta Asya ve Doğu Türkistan toprakları
üzerinde 840-1212 yılları arasında hüküm sürmüştür. Türkler İslam öncesi dönemlerinde
göçer, yarı göçer bir yaşam biçimi sürdürmüşlerdir. İslamiyet’e geçişin ardından kurulmuş olan
ve ilk Türk İslam devleti olan Karahanlılar zamanından itibaren ise tamamen yerleşik hayatı
benimsemişlerdir. İnşa ettikleri dinî ve sivil mimari yapılarla kendinden sonra gelen devletlere
öncülük eden Karahanlılar Devri, Türk kültür ve sanat tarihi bakımından önemlidir. Türklerin
Müslüman olmalarından sonra İslamiyet'e ait ilk mimari ürünler Karahanlılar tarafından ortaya
konmuştur. Daha çok İç Asya’nın yerli sanat ve uygarlığının özelliklerini yansıtan bu ürünler,
Türklerde var olan göçebe ve şehir kültürüne İslami anlayışın yansıtılmasıyla oluşmuştur.

70