Page 77 - TÜRK İSLAM SANATI 11

Anadolu Öncesi Türk İslam Sanatı

Ayşe Bibi Türbesi, Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan’ın kızı Ayşe Bibi için yaptırıl-
mıştır. Türbenin cephesinin iki yanında minare biçiminde ve ortası daralan kuleler mevcut-
tur. Cephenin tamamı 64 ayrı örnek hâlinde derin rölyeflerle işlenmiş olup yıldız, haç ve
kare biçiminde, parlak renkli tuğlalarla kaplanmıştır (Görsel 4.10, 4.11). Kubbesi olan, 7x7
metre ölçüsündeki Ayşe Bibi Türbesi ve aynı ölçüde yapılmış olmakla beraber daha sade
görünüşlü Balacı Hatun Türbesi 16 kıvrımlı piramit şeklinde bir külahla örtülüdür. Portalin
iki tarafına dar ve uzun birer nişle örülmüş olan cephenin üst kenarında kitabeden başka
süsleme yoktur.

Görsel 4.10: Ay e Bibi Türbesi cephe süslemeleri Görsel 4.11: Ay e Bibi Türbesi cephe süslemeleri
Evliya Ata Türbesi tuğladan yapılmış dikdörtgen planlı bir yapıdır. Orta mekânı yüksek
kasnaklı, sivri kesimli bir kubbe ile örtülmüştür. İki yanı sütunlu taç kapı anlayışıyla inşa
edilen türbenin ön cephesi binadan daha yüksektir.
Karahanlı Çağı mimarisinin diğer türbelerinden olan Tim’deki 978 tarihli Arap Ata
Türbesi (Görsel 4.12), Özkent türbeleri (11 ve 12. yüzyıllar) ve Fergana vadisinin kuzeyinde
bulunan Şeyh Fazıl Türbesi (12. yüzyıl ortaları) daha sonraki türbe örneklerinin öncüleridir.

Görsel 4.12: Arap Ata Türbesi, Özbekistan

74