Page 74 - TÜRK İSLAM SANATI TARİHİ 11

4. ÜNİTE
b. Türkiye Selçukluları Dönemi Mimarisi
Türkiye Selçuklu Devleti’nin kurucusu olarak kabul edilen Kutalmışoğlu Süleyman Şah,
Orta ve Batı Anadolu’da Bizans’la sürekli bir mücadele içinde olmuştur. Bu bölgeler-
de Bizans’a üstünlük kuran Süleyman Şah, topraklarını genişletmiş ve İznik’i başkent
yapmıştır. Süleyman Şah’ın oğlu Kılıçarslan, Bizans’a karşı mücadeleye devam etmiş ve
Haçlılara karşı giriştiği mücadeleden sonra Konya’yı yeni merkez yapmıştır. Kılıçarslan,
Anadolu’daki tüm beylikleri Türkiye Selçukluları çatısı altında toplamıştır.
Türkiye Selçukluları Dönemi mimari özellikleri:
• Türklerin Türkistan’da kullandıkları mimari tekniklerle Anadolu’da karşılaştıkları mi-
mari bilgilerin sentezidir.

• Yapıların duvarlarında çoğunlukla kesme taş, moloz taş ve tuğla kullanılmıştır.
• Cephe yüksekliğinden daha yüksek olabilen, kesme taş malzemenin kullanıldığı
zengin süslemeleriyle dikkat çeken taç (abidevî) kapılar görülmüştür.

• Duvarlar ve ayaklar, kalın masiftir.
• Basık mekânlar, yan duvarlardaki küçük pencere ve kubbe tepe açıklıklarından ay-
dınlatılmıştır.
• Medrese giriş kapıları veya cephenin her iki yanına kalın kuleler yerleştirilmiştir.

• Süslemeler çoğunlukla kapı, pencere, mihrap, minber ve kubbelerde yoğunlaş-
mıştır.
• Süslemelerde kesme taş, tuğla, sırlı tuğla, çini, mozaik çini malzeme kullanılmıştır.

• Süslemelerde rumi, hendesi (geometrik) ve bitkisel motifler, hayvan figürleri ve
yazı kullanılmıştır.

GÖRSEL ANALİZİ

Aşağıda Türkiye Selçuklularına ait yapı görselleri verilmiştir. Türkiye Selçukluları Dönemi
mimarisine ait görsellerin üzerinde tespit ettiğiniz özellikleri verilen boşluğa yazınız.

Görsel 4.2: Çifte Minareli Medrese dış görünüm, Görsel 4.3: Çifte Minareli Medrese iç görünüm,
Erzurum Erzurum

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

72