Page 99 - TÜRK İSLAM SANATI TARİHİ 11

İSLAMİYET ÖNCESİ ORTA ASYA TÜRK SANATI

1484-1488 yılları arasında inşa edilen Edirne II. Beyazid Külliyesi; çekirdeğini caminin
oluşturduğu tıp medresesi, imaret, darüşşifa, tabhane, hamam, mutfak ve erzak
depolarından oluşmaktadır. II. Beyazid Darüşşifası, tıp medresesi ile birlikte caminin
doğusundadır (Görsel 5.18). Darüşşifa giriş avlusunun batısında önünde revak sıraların
bulunduğu altı kubbeli hücre ile karşısında aydınlık fenerli kubbeleri bulunan üç aşhane
odası yer almaktadır. Giriş avlusunun güneyindeki sivri kemerli eyvan açıklığından hem
yanlardaki odalara hem de ortası açık avlulu dikdörtgen planlı orta yapıya geçilmektedir.
Avlunun her iki yanında birer eyvan ve eyvanların her iki yanında birer oda yer almaktadır.
Avlunun güneyindeki taç kapıdan merkezi aydın fenerli büyük bir kubbeyle örtülü altıgen
şekilli diğer bir yapıya geçilmektedir. Ortasında havuz bulunan kapalı avlunun çevresi
kubbe örtülü oda ve eyvan sıralaması ile sarılmıştır. Yapıda akıl hastalarının su sesi ve
müzikle tedavi edildiği bilinmektedir.

Görsel 5.18: II. Beyazid Külliyesi
unsurları, Edirne

İmaret
Darüşşifa

Tabhane Cami

Tıp Medresesi

Amasya Kapı Ağası Medresesi, II. Beyazid zamanında Kapı Ağası Hüseyin Ağa tarafından
1489 yılında Amasya Yeşilırmak kıyısında yaptırılmıştır. Sekizgen biçimiyle Osmanlı klasik
medrese planından farklılık gösteren medrese, Mimar Sinan’ı etkilemiş; Mimar Sinan,
İstanbul Rüstem Paşa Medresesi’ni bu plandan ilham alarak yapmıştır. Yapıya girişin büyük
kubbeli dershane ekseninden gerçekleşmemesine çevre koşullarının neden olduğu
düşünülmektedir. Açık avlunun her kenarında üçer kubbe örtülü oda bulunmakta ve bu
odalar payelerin desteklediği sivri kemerli revaklarla çevrelenmektedir (Görsel 5.19). Dışa
çıkıntı yapan dershane daha yüksektir. Kubbe, yanlardan iki yarım kubbe ile desteklenerek
daha geniş alan yaratılmıştır.

Görsel 5.19: Kapı Ağası Medresesi, Amasya

97