Page 100 - TÜRK İSLAM SANATI TARİHİ 11

5. ÜNİTE
Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’un Fethi’nden sonra bugünkü Haliç kıyısındaki Sarayburnu
mevkiine köşkler yaptırmış, sonraları Edirne Sarayı planı dikkate alınarak bu köşklere yenileri
eklenmiştir. 1460-1479 yılları arasını kapsayan bu süreç sonunda uzun yıllar Osmanlı’nın
yönetimine ev sahipliği yapacak Topkapı Sarayı inşa edilmiştir. 700 bin metrekarelik
alanı kaplayan saray; yan yana dört avlu etrafında şekillenen kasırlar, köşkler, camiler,
divanlar, devlet daireleri, kütüphaneler, mutfaklar, harem dairesi, çeşmeler ve bahçelerden
oluşmuş ve saray 28 kuleye sahip duvarla çevrelenmiştir. Fatih zamanından itibaren sürekli
eklemelerle genişleyen saray; plan, mimari eleman ve süslemeleriyle tam bir müze değeri
taşımaktadır. Özellikle birinci avlu etrafında yer alan Çinili Köşk ile üçüncü avluda bulunan
Fatih Köşkü ve Hazine Dairesi Fatih zamanı üslubunu yansıtan süslemeler içermektedir.
Avlu etrafında 200’den fazla odası, hamamları ve salonlarıyla Harem Dairesi sarayın önemli
yapılarındandır (Görsel 5.20, 5.21, 5.22, 5.23, 5.24, 5.25, 5.26). Bazı bölümleri Mimar Sinan
eseri olan Harem Dairesi zaman içerisinde değişikliğe uğramıştır. Sarayın kasır ve köşkleri,
Türk köşk mimarisinin gelişiminde öncü rol oynadığı için önemlidir. Abdülmecid, saraya
son şeklini Batı üsluplu Mecidiye Kasrı’nı yaptırarak vermiştir.

Görsel 5.20: Topkapı Sarayı Bağdat Köşkü, Görsel 5.21: Topkapı Sarayı Harem bölümü Görsel 5.22: Topkapı Sarayı Dîvân-ı
İstanbul iç mekân görünümü, İstanbul Hümâyun, İstanbul

Görsel 5.23:
Topkapı Sarayı planı

Görsel 5.24: Topkapı Sarayı Revan Köşkü, Görsel 5.25: Topkapı Sarayı Fatih Köşkü, Görsel 5.26: III. Ahmet Ktüphanesi, İstanbul
İstanbul İstanbul

98