Page 182 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

SERAMİK

11.4.3. Seramikte Bisküvi Pişirimi

Seramikte Kurutma İşlemleri

Biçimlendirme aşaması tamamlanmış seramik form, sertlik kazanacağı bisküvi pişiriminden önce kurutulma-
lıdır. Nemli olan seramiğin pişirimi çatlama ve kırılmaya yol açar. Çamur torbası, açıldığı andan itibaren kuruma
başlamış demektir. Kuruyan kil hava ile temas ettiği andan itibaren su kaybeder, sertleşir ve küçülmeye (çekmeye)
başlar.

Kuruma sonucunda ortaya çıkan farklılıklar:
• Küçülme
• Kuru direnç (sağlamlık)
• Renk değişikliği
• Su çekme özelliği

Kurutma işlemi rüzgâr, klima, fırın gibi hava akımının olmadığı bir ortamda yapılmalıdır. Özel kurutma rafla-
rı, odaları kullanılır. Farklı kalınlıklara sahip bir seramik form, biçimlendirme sırasında ve sonrasında yumuşak
bir naylon ile sarılmalı ve bütün yüzeyde eşit kurutma yapılmalıdır. Naylon, kurumayı yavaşlatır ama durdurmaz.
Bitmiş ürün, zaman zaman açılarak ve sarılarak kurutulmalıdır. Kulp, kapak gibi alanlar ince olduğundan seramik
formun kendisinden önce çok hızlı kuruyacağından belirli bölgeler kuruyup, bükülüp ve sonuç olarak da çatlaya-
caktır. Seramikte pişirme işleminden önce yapılacak olan en önemli işlem kurutmadır.
Biçimlendirilen ürünün kısmen kuruduktan sonraki hâline seramik dilinde “deri sertliği” denir. Bu aşamada
suyun büyük bir kısmı uçmuş ama içerisinde hâlâ %12-15 oranında nem vardır ve esnekliği azalmıştır. Dekoratif
parçalar eklemek, oymak, kulp takmak, astar uygulamak için en uygun zamandır. Bu aşamadan sonra kontrollü
olarak kurutulan çalışma fırınlamaya hazırdır.
Fırına çalışmaları yerleştirmek, hesaplı ve hassas bir planlama gerektirir. Parçalar fırına yerleştirilmeden önce
tamamen kurumuş olmalıdır. Yoksa parçalar eğilir, patlar ve hatta kırılabilir. Fırınlamanın bisküvi veya sır pişirimi
olmasına göre yerleştirme yapılır. Fırının çok doldurulması pişirme süresini ve kalitesini etkileyecektir.

1. Fırın ayakları birbiri üzerine gelecek şekilde yerleştiril-
melidir.
2. Fırın rafları aynı kalınlıkta olmalı ve ayaklar üzerine
tam temas etmelidir.

3. Aynı tür seramik formlar bir araya yerleştirilmelidir.

4. Fırın içinde ısı sirkülasyonunun olması amacıyla ürün-
ler arasında belirli bir boşluk bırakılmalıdır.
5. Farklı bünyelerden oluşan ürünlerin genleşme veya
küçülme farklılıkları göz önüne alınarak yerleştirme
yapılmalıdır (Görsel 4.57).
6. İş güvenliğinin sağlanması amacıyla ağır raf ve çalış-
maların fırına yerleştirilmesi sırasında yardım alınma-
lıdır.

Görsel 4.57: Fırın yerleştirme

179