Page 73 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ

Dutar: İki telli bir çalgıdır. Telleri ipekten yapılır ve parmaklarla çalınır. Teknesi dut
ağacından armut şeklindedir. Uzunluğu 100-120 cm kadardır. Dörtlü ve beşli sistemde
akordlanır. Sesi çok yüksek değildir (Görsel 4.34).

Görsel 4.34: Dutar

Rubab: Uygurlardaki rübab ile aynı olup Kaşgar rubabı veya koçkarca adıyla da anı-
lır. Uygurlarda kullanılan revap 600 yıllık geçmişe sahiptir. Uygurlar, başka toplulukların
müzik aletlerinden faydalanarak yeni müzik aletleri ürettiler. Rubab da bu yeni müzik alet-
lerinden biridir (Görsel 4.35).

Görsel 4.35: Rubab

6. Türkmenistan
Türkmenistan’ın çok fazla göç alması, kültür etkileşimlerini ve bazı yenilikleri bera-
berinde getirmiştir. Türkmenistan, Orta Asya’da çeşitliliğe sahip bir toplumdur.
Türk ve İran’dan etkilenen Türkmen müziği birçok müzikal etkiyi içinde barındırır.
Yaptıkları müzik enstrümantal yapı dışında genellikle sözlü repertuvardan oluşur. Vokal mü-
zik, bakşi olarak adlandırılan erkek vokallerin söylediği şarkılardan oluşur. Şarkılar, beş ayrı
makamda ve üç farklı ritimde bestelenir ve icra edilir.
Türkmen müziğinde bazen bakşilere yaygın olarak kullanılan Türkmen çalgısı dutar
bazen de gıcak adlı müzik aleti eşlik eder. Şarkı aralarında bakşi gırtlak becerilerini sergiler
ve bunlar cuguldamak, hülemek ve hünlemek olarak adlandırılır.

Gıcak: Teknesi su kabağının içi oyularak yapılır. Oyulan kısmın üstüne deri gerilir.
Sapı kısa, üç veya dört tellidir. Yayla çalınır (Görsel 4.36).

Görsel 4.36: Gıcak

71