Page 71 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ

Dambur: Uzun kürek şeklinde olan iki telli damburun uç kısmı aşağıya doğrudur. Üç
ya da dört dişlidir. Sapında ahşaptan oluşan 5-7 perde bulunur. Uzunluğu 800-1100 mm’dir.
Parmakların tellere hızlıca vurulmasıyla çalınır (Görsel 4.29).

Görsel 4.29: Dambur

3. Kazakistan

Kazak müziği geleneksel olarak incelendiğinde bu mü-
zikte folklorik anlamda müziği korumayı ve geliştirmeyi
amaçlayan bir anlayış görülür. Rus müzik kültüründen etki-
lenen Kazak müziği iki türde gelişme kaydetmiştir. Bunlar,
enstrümantal müzik ve çok sesli müziktir.
Kazakistan’da şamanlık geleneğinin devam ettiği ve
jirav, baksılık ve ozanlık kavramlarının hâlâ kullanıldığı ve
icra edildiği bilinmektedir.

Kazak müziğinin gelişim dönemleri dört aşamada
incelenmiştir. Bunlar:

1. Orta Asya kültürünün etkisinde gelişen dönem,
2. Türk Dönemi,
3. Orta Çağ Türk kültürünün etkisinde kalınan dönem,
4. Türk, Moğol ve Orta Asya kültürünün etkisinde kalı-
nan dönemdir.

Kazakların halk müziğinde millî çalgı olarak dombra
ve teknik olarak da şerpeyi kullandıkları araştırmalar so-
nucunda ortaya çıkmıştır. Ayrıca kıl kopuz, tırnak kemane
(Görsel 4.30), kopuz, ve davulu çeşitli törenlerde kullandık-
ları da görülmektedir.

Görsel 4.30: Tırnak kemane
4. Kırgızistan

Kırgız müziği, başka toplumların müziğinden etkilendiği gibi kendine özgü özellik-
leri ve formları bulunan bir müziktir. Eski Kırgızların müziği üç şekilde gelişmiştir. Bunlar;
akınların ve ozanların eserleri, destancıların eserleri ve güncel hayatta söylenen şarkılardır.
Akınların yaptıkları faaliyetler; kutlama şarkıları, methetme şarkıları, eğitici şarkılar, ozan-
lar arası atışmaları içine alır.
Yaylalarda Tanrı’dan bol çimen ve sığırlarına bol süt dilemek için el ele söyledikleri
şarkılara dambıl taş şarkısı denir. Bununla birlikte yine hayvanlarını yırtıcılardan korumak
için kızların geceleri söyledikleri bekbekey ve at çobanlarının söylediği neşeli şırıldan adı
verilen şarkılar Kırgız kültürünün önemli özelliklerini taşır.

69