Page 66 - MÜZİK KÜLTÜRÜ |

4.5. AFRİKA’DA İCRA EDİLEN TÜRLER
Afrika müziği dediğimizde kıtanın tamamını kapsayan müzik kültürünün yanında özellikle
sahranın güneyini düşünmek daha doğru olacaktır. Kuzeyde bulunan Mısır, Cezayir ve Fas gibi
ülkeler, müzik kültürü açısından ayrıca değerlendirilebilir. Afrika müziği geleneksel çalgılarla icra
edilen bir çeşit halk müziği olarak tanımlanabilir. Müzik, toplum içinde diğer sanatlara göre daha
yaygın ve kabul görmüş önemli bir sanat alanıdır. Okuma yazma bilmeyen toplumlarda bile müzik
yaşamın bir parçası olarak varlığını geleneksel yolla sürdürür (Görsel 4.33).
Müzik, evlenme ve ölüm gibi tören-
lerle şefler için düzenlenen şenliklerde
karşımıza çıkan önemli bir olgudur. Mü-
zik, Batı ve Arap kültürünün etkisiyle
değişim göstermiştir. Batı'dan armoni
tekniği, Araplardansa makamsal yapı
alınmıştır. Tüm bu etkilere rağmen Af-
rika müziği kendi varlığını yaşamın her
alanında geleneksel yollarla sürdürmek-
tedir. Organoloji açısından ağaçların bol
olduğu yerlerde tahta menşeli çalgılar
görülmektedir. Dilin yapısı gereği bu mü-
zik türünde tonlama ve ritim gelişmiştir.
Kuzey Afrika müzikal mirası içinde Mısır,
Cezayir ve Fas öne çıkan müzik merkezle-
rinden bazılarıdır.

Görsel 4.33: Afrika müziği
Bu ülkelerin müzikleri, köklü geçmişleri ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Her biri ken-
dine özgü tarzları ve enstrümanlarıyla büyüleyici bir müzik mozaiği sunar. Kültürel olarak Arap
müziği başlığı altında da incelenebilecek olan bu ülkeler, yapı bakımından Afrika müziğinin içinde
de düşünülmektedir.
Mısır müziği, klasik Arap müziğinin önemli bir merkezidir. Bu müzikte "tarab" denilen tarz, de-
rin duygusal ifadeleri yansıtması ve geleneksel enstrümanları kullanmasıyla bilinir. Tarab, Mısır'ın
müzikal köklerini yansıtır. Ayrıca "shaabi" adı verilen popüler halk müziği tarzı da Mısır'da oldukça
yaygındır. Mısır müziğinde ney, ud, darbuka, keman ve kanun gibi geleneksel çalgılar sıkça kulla-
nılır.
Cezayir müziği, Arap ve Berberi kültürlerinin etkileşiminin bir yansımasıdır. Ünlü "rai" tarzı,
modern pop ve geleneksel Cezayir melodilerini birleştirir. Aynı zamanda "chaabi" adı verilen ge-
leneksel halk müziği tarzı da Cezayir müziğinin önemli bir parçasıdır. Gumbri, bendir ve kaval gibi
enstrümanlar, Cezayir müziğinde öne çıkar.
Fas müziği, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. "Andalus" tarzı, Fas müziğinin temel yönlerin-
den birini oluşturur ve İspanyol-Arap etkileşimini yansıtır. Gnawa müziği ise geleneksel ritimler
ve danslarla öne çıkar. Fas müziği, çeşitli enstrümanlar ve ritimler kullanarak dinamik ve renkli bir
atmosfer oluşturur. Gimbri, qraqeb, ud ve ney gibi enstrümanlar Fas müziğinin karakteristik öge-
lerindendir.
Ayrıca Afrika kıtasının güney bölgelerinde afrobeat, mbaqanga, kwaito, ladysmith black
mambazo, afrikans, marabi, gumboot, isicasthamia gibi pek çok müzik türü vardır. Bu türler gü-
nümüzde vücut perküsyonu, elektro gitar, tahta vurmalılar, davul gibi çalgılarla kullanlırken bazı
türlerin icrasında ayak vuruşları gibi ilginç ritmik araçlar kullanılmaktadır.

65