Page 143 - TÜRK HALK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 12

TERİMLER SÖZLÜĞÜ

ek çizgi: Üzerlerine notaların yazıldığı, porte ya da dizek ismi verilen ve beş çizgiden
oluşan satırlara sığan notalardan daha pes ve daha tiz sesleri temsil eden notaların

yazılabilmesi için eklenen çizgiler.
eksen (durak): Bir ezginin karar perdesi veya durak sesi.
elif: Osmanlı ve Arap abecesinin ilk harfinin adı.
es: 1. Sus, sükût. Melodinin içinde susulması gereken yerleri gösteren sağır işaretlerin

her çeşidine verilen isim. 2. Almancada mi bemol.
eşik (köprü): Telli çalgılarda üzerinden veya içinden tellerin geçtiği, sapın ya da
göğsün üzerindeki kısım.
etimolojik: Bir bilim dalını (köken bilimi) tanımlamanın yanında bir sözcüğün kökenine
dair bilgi.
etüt (idem): Çalgı icracılarının tekniklerini geliştirmek amacıyla yazılmış olan kısa
alıştırma veya çalışma parçaları.

evc (eviç): 1. Klasik Türk müziğinde segâh dörtlüsünün ırak sesi üzerine aktarılıp bir
tam dörtlü oluşturacak şekilde dizilmesinden oluşan kalıp dizi. 2. Klasik Türk müziğinde
tiz sekizlideki bakiye dizeyli fa veya koma bemollü sol sesi. 3. Klasik Türk müziğinde
kullanılan birleşik makam.

ezan: 1. İslam dinine mensup toplulukların ve toplumların müziklerinde sözlü, dinî form.
2. Müslümanları namaza çağırmak için günün belirli saatlerinde (camiden dışarıya
sesin ulaşacağı şekilde), çeşitli makamlarda, belirli bir usule bağlı kalmadan irticalen
okunan bir dinî müzik türü.
ezgi: 1. Melodi, nağme. 2. Anadolu'nun pek çok yöresinde rastlanan melodi, hava,
makam ve bunların tümünü kapsayan müzik anlamına gelen terim.

ezgi yürüyüşü : Melodinin seyri.

F

feryat: Çığlık.

figür: 1. Resim ve heykel sanatlarında varlıkların biçimi. 2. Birbirini izleyerek melodik
ve ritmik bakımdan bir bütün oluşturan notalar grubu.
form: 1. Bir şeyin istenilen ve olması gereken durumu. 2. İstenilen şeylerin yazılması,
doldurulması için hazırlanmış basılı belge.

G

garip: İsmini Âşık Garip'ten alan bir halk müziği makamı.
garip havası: Gurbet havası adıyla bilinen Teke yöresi uzun havalarına Muğla, Milas
dolaylarında verilen isim.
geçki: 1. Bir müzik eserinin içinde yapılan ton/makam ya da mod değişikliği. 2. Klasik
Türk müziği icrasında bir makam içinde seyir ederken başka bir makama geçmeye

verilen isim.

141