Page 145 - TÜRK HALK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 12

TERİMLER SÖZLÜĞÜ

K

kaba: Klasik Türk müziğinde kalın sesleri ifade etmek için kullanılan terim.
kaba çargâh: Klasik Türk müziğinde orta sekizlide bulunan do sesi.

kalenderî: 1. Alevi-Bektaşi topluluklarının şehirli kesimleri arasında tarihteki önemli
tarikatlardan biri olan Kalenderîliğe ve Kalenderîlere atıfta bulunularak söylenen özel
ezgi kalıbı ve bu ezginin makamsal özelliklerini belirlemek için kullanılan müzik terimi. 2.
Hece ve aruzla yazılmış şiir.

karar: Klasik Türk müziğinde bir makamın seyrinin sona ermesi veya ezginin bitiş yeri.
karar sesi (perdesi): Ezginin bittiği ses veya perde. Klasik Türk müziğinde bir makamın
seyrinin sona ermesi veya ezginin bitiş yeri.
karcığar: Klasik Türk müziğinde basit makam.

kavuştak: Türkü sözleri arasında söylenen ve çoğu kez asıl sözlerin söylendiği anlam ile
ilişkili olmayan kısım.
kelam: 1. Söyleyiş biçimi. 2. Başta Allah’ın varlığı, birliği, peygamberlik ve ahiret olmak
üzere İslamiyet'in ana ilkelerini konu edinen bilim.

koçaklama: Yiğitlik, mertlik, kahramanlık temalarını işleyen halk türkülerinin genel adı.
kürdi: 1. Klasik Türk müziğinde orta sekizlide bulunan küçük mücenneb bemolü almış si
sesi. 2. Klasik Türk müziğinde basit makam.

L

lehçe: Bir dilin tarihsel, bölgesel ve siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi
özellikleriyle ayrılan kolu; diyalekt.
lenk fahte : Klasik Türk müziğinde kullanılan on zamanlı basit usul.

M

mahlas: Âşıkların söyledikleri deyişlerin (şiirlerin) son kıtalarında kullandıkları ve bir tür

imza niteliği taşıyan takma isimleri, lakap.
mahrum: Yoksun kalan.
makam: Türk müziğinde çeşitli seslerin bir araya gelerek oluşturdukları bütün; ses
örgüsü. Bir ses dizgesindeki durak, güçlü, asma karar gibi önemli perdeler etrafında

dolaşarak yapılan seyir.
mehter: Osmanlı askerî müzik takımının genel adı.
menkıbe: Olağanüstü olaylarla ilgili anlatı, din büyüklerinin veya tarihe geçmiş ünlü
kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili hikâye.

mersiye: Ağıt.
mertebe: Aşama, derece, rütbe.
meşk: 1. Klasik Türk müziğinde eserlerin seslendirme yoluyla öğrenilmesi ve hafızaya
alınması yöntemi.

143