Page 145 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

11. ÜNİTE

11. ÜNİTE: TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

NELER ÖĞRENİLECEK?
• İslamiyet’in Kabulünden Önceki Dönem'de Türklerin Müzik Üretim ve İcra Ortamlarının Yapısı
• İslamiyet’in Kabulünden Önceki Dönem'de Türk Toplumunda Müziğin Rolü
• İslamiyet’in Kabulünden Önceki Dönem'de Askerî Müziğin İşlevi
• İslamiyet’in Kabulünün Türk Müziğine Etkileri
• Osmanlı Öncesi Dönem’in Önemli Müzik Adamları
• Osmanlı Öncesi Dönem’de Türk Müziğinde Meydana Gelen Değişimler
• Tanzimat Öncesi Türk Müziğinin Gelişimi
• Tanzimat Öncesi Dönem’in Önemli Müzik Adamları
• Türk Müziğinin Klasik Batı Müziğine Etkileri
• Cumhuriyet Öncesi Dönem’de Yapılan Reformların Türk Müziğine Etkileri
• Klasik Batı Müziğinin Türk Müziğine Etkileri
• Cumhuriyet Öncesi Dönem’in Önemli Müzik Adamları
• Cumhuriyet Dönemi Reformlarının Türk Müziğine Etkileri
• Cumhuriyet Dönemi Müzik Adamları

HAZIRLIK ÇALIŞMASI
Türk devletlerinin İslamiyet’i kabul etmeden önceki toplumsal yapıları, inançları ve siyasi ilişkileri hakkın-
daki bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

11.1. İslamiyet’ten Önce Türk Müziği

Türk müziğinin tarihsel sürecine ait en eski bulgular, günümüzden beş bin yıl öncesine dayanmaktadır. Türk-
lerin müziği hangi amaçlarla ve hangi ortamlarda icra ettikleri ya da icra sırasında hangi çalgıları kullandıkları
gibi bilgilere tarihsel bulgular ve günümüze ulaşan gelenekler yardımıyla erişilebilmektedir. Arkeolojik kalıntılar
ile Çince, Arapça, Farsça ve Tibetçe yazılı belgeler Türklerin hayatında müzik ve dansın önemli bir yeri olduğunu
göstermektedir.

11.1.1. İslamiyet’i Kabulden Önce Türklerin Müzik Üretim ve İcra Ortamları
İslamiyet’ten önceki Türk müziği,
dinî inançlarla bütünleşmiştir. Dinsel
törenler, müziğin en önemli icra orta-
mı olmuştur. İslamiyet öncesinde tote-
mizm, Zerdüştçülük, Budizm, Maniha-
izm gibi inançların da etkisinde kalan
Türklerin yaygın bir şekilde benimse-
dikleri inanç Gök Tanrı inancıdır. Gök
Tanrı inancı, gökyüzünde bulunan tek
tanrının varlığı üzerine kurulu bir inanç
sistemidir. Öte yandan İslamiyet öncesi
dönemde Türkler; doğaya tapma ve do-
ğaüstü ruhlara inanma temeline daya-
nan Şamanizm’den de etkilenmişlerdir.
Ata ruhlarının ve tabiat varlıklarının in-
sanlara yardım edip onları kötülükler-
Görsel 146: Şaman figürü, Sibirya kaya resimleri
den koruyacağına inanmışlardır.
Şamanizm’in mistik törenlerini yöneten ve din adamı olarak kabul gören kişiler; şaman, kam, kaman, baksı,
bahşı ya da oyun gibi isimlerle de anılmıştır (Görsel 146). Bu kişilerin kutsal güçler ile insanlar arasında aracılık
yaptığına inanılması, onlara toplum nezdinde ayrıcalık kazandırmıştır.

144 TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER